11 Ekim: Dünya Kız Çocukları Günü

HABER MERKEZİ: Bugün Dünya Kız Çocukları Günü. UNICEF verilerine göre her yıl yaklaşık 12 milyon kız çocuğu 12 yaşından önce evlendiriliyor. Dünya çapında 32 milyon kız çocuğu ilkokula gidemiyor, 29 milyon kız çocuğu da orta öğretime devam edemiyor.

1872: İngiltere’de kadınlara oy hakkı için mücadele eden Emily Davison, başkent Londra’da 11 Ekim 1872’de doğdu. Eğitim olanaklarının kadınlar açısından sınırlı olduğu bir dönemde öğrenci olan Emily, Kensington Hazırlık Okulu’na katıldıktan sonra Royal Holloway College’da ve Oxford Üniversitesi’nde ders aldı. Emily, 1906 yılında Kadınların Sosyal ve Siyasal Birliği’ne (WSPU)  girdi ve daha sonra eşit oy hakları için tam zamanlı çalışmak üzere öğretim görevinden ayrıldı. Emily, 1909’da kadınların oy hakkı için gerçekleştirilen protesto eylemlerinde yer aldığı için birkaç kez cezaevine girdi.  Emily, 4 Haziran 1913’te Epsom Derby’de düzenlen Epsom Kraliyet At Yarışı’nı  mücadele arkadaşlarıyla birlikte izlemeye gitti. Yıllarca kadınların oy hakkı için mücadele eden ama İngiliz Krallığı’nın dikkatini farklı bir eylemle çekmeye karar veren Emily, yarış başladıktan sonra piste atladı. Atın kendisine çarpmasıyla başından yaralanan Emily, 8 Ekim 1913’te hayatını kaybetti. Emily’nin ölümünden yaklaşık 15 yıl sonra hayali gerçekleşti ve İngiltere’de kadınlara 1928’de oy kullanma hakkı verildi.

1928: Yıldız Kenter İstanbul’da doğdu. Ankara Devlet Konservatuvarı Yüksek Bölümünü bitiren Yıldız, 11 yıl Ankara Devlet Tiyatrosu’nda çalıştı. "Rockefeller" bursu kazanarak, American Theatre Wing, Neighbourhood Play House ve Actor’s Studio’da oyunculuk ve oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yaptı. 1959'da Devlet Tiyatrosu’ndan ayrılan Yıldız, Türkiye dışında Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Almanya, Hollanda, Danimarka, Kanada, Yugoslavya ve Kıbrıs’ta İngilizce ve Türkçe oyunlar sergiledi. 100’ün üstünde oyun oynadı. Yıldız Kenter, 2019’da uzun zamandır mücadele ettiği akciğer rahatsızlığı sebebi ile İstanbul’da kaldırıldığı hastanede yaşa bağlı solunum yetmezliği sebebi ile 17 Kasım 2019 tarihinde yaşamını yitirdi.

2012: 11 Ekim Günü Birleşmiş Milletlere üye ülkeler tarafından alınan kararla 2012 yılından itibaren “Dünya Kız Çocukları Günü” olarak belirlendi. Türkiye, Kanada ve Peru’nun önerileriyle alınan kararla, kız çocuklarına ayrımcılık ve şiddetin önlenmesi, onların insan haklarından tam ve etkili bir şekilde yararlanması amaçlanırken, bu amaca ne kadar yaklaşıldığı tartışmalı. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) verilerine göre her yıl yaklaşık 12 milyon kız çocuğu 18 yaşından önce evlendiriliyor. Dünya çapında her 5 kız çocuğundan 1'i 18 yaşından önce çocuk doğuruyor.

UNICEF, küresel çapta kız çocuklarının çok erken yaştan itibaren yemek ve temizlik yapmak, aile üyelerinin bakımı ile ilgilenmek, su taşımak gibi işlere başladığını belirtiyor. Ev işlerinin kız çocuklara daha fazla yüklendiğini ortaya koyan veriler, 5-9 yaş arasındaki kız çocukların ev işlerini yaşıtları olan erkek çocuklara göre 30 kat daha fazla yaptığını gösteriyor.

Dünya çapında 32 milyon kız çocuğu ilkokula gidemiyor, 29 milyon kız çocuğu da orta öğretime devam edemiyor. Orta öğrenime devam konusunda cinsiyetler arası farkın en çok görüldüğü yer ise her 100 erkek çocuğa karşın 79 kız çocuğunun orta öğrenim gördüğü Batı ve Orta Afrika. 2019 yılında Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA)  tarafından hazırlanan "Sağlık Çalışanlarına Yönelik Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evliliklerin Önlenmesi Eğitim Uygulama Rehberi"ne göre, dünya genelinde yaklaşık 650 milyon kız çocuğu ve kadın 18'inci yaş gününden önce evlendirilmiş durumda. Buna göre, halihazırda her 5 kız çocuğundan biri evli.

2016: Futbolda ayrımcılık karşıtı çalışmalar yürüten Fare Network (adalet ağı), futbolda cinsiyet eşitsizliğine karşı farkındalık oluşturmak için 6-20 Ekim tarihleri arasında "Futbolda Ayrımcılığa Karşı Eylem Haftası" başlattı. Tüm dünyada eş zamanlı başlayan kampanyayı Türkiye'den Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği ve Sportif Lezbon yürüttü.

2018: Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatıyla 9 ilde yürütülen operasyon kapsamında gözaltına alınanlar arasında bulunan gazeteci Kibriye Evren, tutuklama talebiyle sevk edildiği mahkemece tutuklandı.

2019: İzmir Bornova’da Mor Dayanışma Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’nde “Toplumsal Cinsiyet Rolleri” adıyla atölye düzenledi. Kadınlar, çocukların gelişim sürecinde maruz kaldıkları cinsiyetçiliği, kadınların hayatlarında mücadele etmek zorunda kaldığı toplumsal cinsiyet kalıplarını konuştu. ( JINNEWS)