AYM, CHP'li Enis Berberoğlu kararının gerekçesini açıkladı

ANKARA-ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: CHP’li Enis Berberoğlu ile ilgili ihlal kararının gerekçesi yayımlayan AYM, tekrar seçilen milletvekilinin yeniden dokunulmazlık kazanacağı kuralının esas olduğunu kaydetti.

Anayasa Mahkemesi (AYM), “gizli kalması gereken bilgileri açıklamak” suçlamasıyla 5 yıl 10 ay hapis cezası alan ve milletvekilliği düşürülen CHP’li Enis Berberoğlu hakkında “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” ve “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının” ihlal edildiğine dair verdiği kararın gerekçesini açıkladı.

Resmi Gazete’de yayınlanan gerekçede, yasama dokunulmazlığına ilişkin Anayasanın 83. Maddesi’nin ikinci fıkrasının, "milletvekillerinin TBMM'nin kararı olmadıkça tutuklanamayacağı ve yargılanamayacağı" güvencesine yer verdiği, aynı kuralın dördüncü fıkrasının ise tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını TBMM'nin yeniden dokunulmazlığı kaldırmasına bağladığı belirtildi.

Gerekçede, Yargıtay 16. Ceza Dairesinin, temyiz incelemesi için önünde bulunan bir davada, Anayasanın 83. ve geçici 20. maddelerine ilişkin yaptığı yorumun, Anayasaya uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği ifade edildi. Yine, gerekçede milletvekillerinin geçici olarak dokunulmazlıklarını kaldıran Anayasanın geçici 20. maddesindeki istisnanın, her ceza dava dosyası bakımından değil, Anayasa değişikliğinin kabul edildiği tarihte mevcut yasama dokunulmazlığının kaldırılması taleplerine ilişkin "yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosya" ile sınırlı olduğu kaydedildi.

AYM, şu tespitlerde bulundu: "Böyle bir durumda, yeniden milletvekili seçilen bir kişi, Anayasanın 83. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yeniden dokunulmazlık kazandığına ve geçici 20. maddedeki istisna sadece 20 Mayıs 2016 tarihine kadar kuralda sayılan mercilere intikal eden yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyalar bakımından geçerli olduğuna göre yeniden milletvekili seçilen başvurucu da katıldığı seçimlerde milletvekili seçilen diğer milletvekillerinin tabi olduğu genel hukuk rejimine tabi olacaktır. Aksinin kabulü, geçici 20. maddenin norm alanının kapsamına girmeyen bir olaya uygulanması anlamına gelir ve Anayasanın sözüne aykırılık oluşturur.

Tekrar seçilen milletvekilinin Anayasanın 83. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yeniden dokunulmazlık kazanacağı kuralı esastır ve geçerliliğini korumaktadır. Anayasanın geçici 20. maddesinde tekrar seçilen milletvekilinin yasama dokunulmazlığından faydalanmasını engelleyen ayrı ve açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda yapılması gereken istisnanın kapsamını yorum yoluyla genişletmek veya yorum yoluyla yeni bir istisna getirmek değil, kuralı uygulamaktır."

AYM, vekillikleri düşürülen Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Leyla Güven ile HDP Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları’nın başvurusunu ise, “yetkisizlik” gerekçesiyle reddetmişti.

AYM, iki vekilin üyeliğinin mahkeme kararının TBMM'ye bildirilmesi sonrasında gerçekleştiğini, Anayasa'nın 84. Maddesi’nden yer alan sebeplerden biri ile düşme söz konusu olmadığı için, yetkisizlik gerekçesiyle başvurunun reddine karar vermişti.