HABER MERKEZİ-Oxford Üniversitesi'nin Covid-19 aşısının testlerini, bir deneğin hastalanması üzerine durdurması ne anlama geliyor? Denek hangi hastalığa yakalandı? Aşının denemeleri, hangi koşullarda ve ne zaman yeniden başlayacak?

Korona virüsünün yol açtığı Covid-19 hastalığına karşı en çok umut bağlanan aşı denemelerinden biri, katılımcılardan birinin hastalanması üzerine geçici olarak durduruldu. Peki, ilaç firması AstraZeneca ile Oxford Üniversitesi’ne bağlı Jenner Enstitüsü’nün nisan ayında geliştirmeye başladığı aşının FAZ 3 denemelerinin durdurulması ne anlama geliyor? Firmadan yapılan açıklamada ne denildi? Deneğin yaşadığı hastalık hakkında neler biliniyor?

ASTRAZENECA: RUTİN BİR ADIM

AstraZeneca firmasından yapılan açıklamada, aşının İngiltere’deki denemelerinde bir katılımcının hastalanması üzerine testlerin gönüllü olarak durdurulduğu belirtildi. Firma, bu adımın ‘rutin’ olduğunu belirtti. Buna göre, İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika’da en az 17 bin kişi üzerinde yapılan testler şu an için askıya alındı.

Oxford Üniversitesi’nin bir sözcüsü de, “Geniş çaplı denemelerde hastalıklara denk gelinecektir fakat dikkatli bir inceleme için bunların bağımsız olarak gözden geçirilmesi gerekir” açıklaması yaptı.

BBC: İLK DEĞİL, YÜKSEK STANDART İÇİN DURDURULDU

BBC’nin sağlık muhabiri Fergus Walsh ise bu gelişmeye dair analizinde, haberin ilk başta endişe verici gibi göründüğünü ama esasında aşının yüksek standarda sahip olduğundan emin olunması için böyle bir karar alındığını yazdı. Walsh, Oxford aşısının testlerinin geçmişte de bir kez durdurulduğunu belirterek, “Gönüllülerden biri hastaneye kaldırıldığında ve hastalıklarının sebebi o anda bilinmediğinde, çalışma askıya alınıyor. Oxford ekibi, bu sürecin, gönüllülerinin emniyetine ve yüksek standartlara bağlı olduklarını gösterdiğini düşünüyor” dedi.

Oxford’un aşısının ilk denemelerde güçlü bir bağışıklık tepkisini tetikleyebildiği açıklanmıştı. Aşı, onaydan önce gereken ve çok sayıda insan üzerinde denenmesini öngören FAZ 3 sürecindeydi.



DENEK HANGİ HASTALIĞA YAKALANDI?

Aşı denemeleri sırasında hastalanan deneğin tam olarak ne yaşandığı resmen açıklanmış değil. Ancak New York Times gazetesi, İngiltere’deki testlerde bir katılımcıya omurilik boyunca enflamasyon anlamına gelen ‘transvers miyelite’ teşhisi konduğunu öne sürdü. Bununla birlikte haberde, bu teşhisin ne zaman konduğunun ve aşı ile doğrudan bağlantısının bilinmediği vurgulandı.

DENEMELER NE ZAMAN YENİDEN BAŞLAYACAK?

Gelinen noktada, bağımsız bir komite aşı çalışmalarının verileri üzerinde inceleme yapacak ve katılımcının yakalandığı hastalığın aşı ile bağlantılı olup olmadığını tespit etmeye çalışacak. Bu kişinin hastalığa aşıdan bağımsız olarak yakalanmış olduğu kesin olarak belirlenirse denemeler yeniden başlayacak. Bu sürecin bir hafta ila bir ay sürmesinin beklendiği belirtiliyor.

AŞI DENEMELERİNİN DURDURULMASI YAYGIN BİR DURUM MU?

AstraZeneca kararı ‘rutin’ diye nitelerken ve BBC’nin haberiyle bu durumun bir ilk olmadığı ortaya çıkarken, The Guardian gazetesine konuşan uzmanlar da aşı denemelerinin durdurulmasının yaygın bir durum olduğunu söyledi. Sydney Üniversitesi’nden aşı uzmanı Profesör Robert Booy, durdurma kararını ‘aşı geliştirme sürecinde titizlik gösterildiğine dair umut verici bir işaret’ olarak niteledi. Haberin ilgi çekmesini ‘dünyanın gözlerinin bu aşının üzerinde olmasına’ bağlayan Booy, “Sadece apandisit kaynaklı yüksek ateşten söz ediyor olabiliriz. Bence bu katılımcıda, aşıdan kaynaklanmayan bir şey bulacaklar. Bunu kesinleştirmeleri bir ila iki hafta sürecek ve bir ay içinde denemeleri yeniden başlatacaklar” dedi.

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş Kara da, “Özellikle aşı çalışmalarında katılımcı sayısı yüksek olduğu için görülebilecek sorunlar; örneğin aşı olan kişinin kanser tanısı alması aşı uygulandıktan sonra olduğu için aşı ile ilgisi olmasa dahi araştırılarak netleştirilir ve çalışma öyle devam eder” açıklaması yaptı.

HASTALIK AŞI KAYNAKLI ÇIKARSA NE OLACAK?

Eğer değerlendirme sürecinde söz konusu deneğin yakalandığı hastalığın aşıdan kaynaklandığı kanıtlanır veya diğer katılımcılarda benzer etkiler tespit edilirse, Oxford aşısından vazgeçilecek.

AŞI ÇALIŞMALARINDA SON DURUM NE?

Rusya’nın Sputnik V adı verilen aşıyı tescillediği biliniyor. Ancak Sputnik V aşısının FAZ 3 denemeleri henüz tamamlanmış değil.

Şu an dünya çapında FAZ 3 denemeleri sürecinde olan altı aşı daha bulunuyor. Uzmanlar, bu denemeleri başarıyla geçmiş bir aşının 2021 başlarında piyasaya sürülmesinin mümkün olduğunu söylğyor.

(KAYNAK: GAZETE DUVAR DIŞ HABERLER)
Editör: Haber Merkezi