Çiftçi domates biberi bıraktı şeftali ve muza yöneldi

Mersin’in Akdeniz İlçesine bağlı Kazanlı bölgesinde örtüaltı (sera) yetiştiriciliği yapan çiftçiler, her yıl artan mazot, gübre, fide, ilaç, işçilik gibi girdi maliyetlerinden kurtulmak için ürün değişikliğine gidiyor. Artan zararı azaltmak ve borçtan kurtulmak isteyen çiftçiler, geliri de götürüsü daha az olan muz yetiştiriciliğine yöneldi. Bölgede birçok yetiştirici son yıllarda muz dikimi yaparak para kazanmaya başladığı dile getirildi.

Yaklaşık 30 yıldır çiftçilik yapan Murat Yılmaz, yıllardır ektiği domates ve biberden zarar ettiğini artık hiç denenmemiş alternatif ürünlere yöneldiğini söyledi. Yılmaz, “Her yıl işçi masrafları, gübre, ilaç, mazot gibi birçok girdilerimiz vardı. Bu masraflarımızı artık karşılayamıyorduk. Yetiştirdiğimizi satamıyorduk. Burada bir TL’ye satamıyorken pazarda 10 TL’ye ürünlerimizi görmeye başladık. Ben de bu durumdan dolayı artık farklı ürünler yetiştirmeye başladım. Benim gibi birçok çiftçi artık bölgede nektari, şeftali gibi birçok ürüne yöneldi. Muz denedim. Muzun bize getirisi ne olacak onu bilmiyorum ama en azından biber ya da domates gibi zarar etmeyeceğimi biliyorum. Çünkü muzda işçilik ücretleri yok. Tek başıma yetişen muzları koparıp sepetleyebilirim. Ama biber ve domateste öyle değildi. Domates ve biberi birçok işçi günlerce, sadece toplaması gerekiyor ve bunun için çok para veriyordum” dedi.

Muzunda dönüm başında fiyatının çok yüksek olduğunu belirten Yılmaz, muzu tercih etmelerindeki nedenini ise şöyle açıkladı: “ Muzun serasını sadece dönüm bazında 80 bin TL’ye yapıyoruz. Bunun on bin TL’sini de işçiliğine veriyoruz. Sadece seranın yapımına tabii. Çünkü bunun toprağı var, yine naylonu demiri gibi birçok şeyi var. Dediğim gibi burada mesela sadece bir defa fide alıyorsunuz. Fide alımı muzda 5 yılda birdir. Yine işçi parası yok. Ama domates ve biberin fidesini her yıl alıyorsunuz. Hatta her dönemde. Her ekimde alıyorsunuz. Biber ve domateste gün aşırı toplaması vardı yani her gün toplamaya işçilere para veriyorsunuz. Bunda da girdiler var ama dediğim gibi sadece işçilik, fidye ve aracıyı ortadan kaldırıyoruz. Yani narenciye gibi tarladan direk satıyorum. Anlayacağınız aracı ortadan kalkıyor. Muz nemi ve sıcaklığı seven bir ürün. Bu muz bölgede yaygınlaşırsa inanın muz yetiştiren Anamur bölgesini geçeriz. Bundan dolayı da tüm meslektaşlarıma gelin muz ekin derim."

Bölgede ilk muz yetiştiricisi olan Ahmet Yaman da, Kazanlı'da 2005 yılına kadar domates, biber, patlıcan gibi ürünler yetiştirerek çok güzel bir geçim kaynağı olarak çiftçilik yaptıklarını fakat belirtilen tarihten bu yana her yıl dönüm bazında 2 ila 3 bin TL zarara uğradıklarını söyledi. Yaman, şunları dile getirdi: “2005 yılından bu yana dönüm bazında 50 bin TL zarar ediyorduk. Artık buna dur demek için bizler arayışa girdik. Ve muzunda burada yetişebileceğini düşünerek kendim muz ektim. Benim üçüncü muz mahsulüm. Girdileri diğer ürünlere oranla çok daha aşağıda. Maliyeti yüzde 70 daha az. Türkiye’nin muz ihtiyacı genelde de dışarıdan karşılanıyor. Bundan dolayı da muz yetiştirmeye devam edeceğiz. Bu işin getirisi az ama götürüsü yok diyebilirim. En azından biz bu konuda rahatladık. Yani artık borcumuz olmayacak. Dönüm bazında artık cebime 2 ila 3 bin TL para giriyor. Bence herkes bu işe girmeli. Muzda artık işçilik gibi girdileri çok olan maliyetler artık olmayacak. Biz bu işe girdik çünkü artık biber ve domateste girdiler yüzde 500 artmıştı. Bundan dolayı imkanı olan herkes muz yetiştiriciliğine yönelsin diyorum.”