Prof. Dr. Yaman Akdeniz: Bant daraltma sansürdür

İSTANBUL - Taksim'de yaşanan patlama sonrası BTK tarafından alınan "bant daraltma" kararını değerlendiren Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bant daraltmanın gizli yapıldığını belirterek, bunun sansür olduğunu söyledi. 

İstanbul Beyoğlu ilçesinde bulunan İstiklal Caddesi'nde yaşanan patlamaya ilişkin yayın yasağı getirilirken, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), sanal medya platformlarında bant daraltma uygulaması yaptı. Konu ile ilgili sanal medya hesabından paylaşımlarda bulunan Prof. Dr. Yaman Akdeniz, “İstanbul’daki bombalı saldırı sonrasında sosyal medya platformlarına uygulanan bant daraltma yaptırımı ile vatandaşların haber ve bilgi edinme haklarının engellenmesinin yasal dayanağı çok soruluyor. Kısa cevap, Türk mevzuatında bant daraltma için genel bir yasal dayanak yok” dedi. 

Fakat, mevzuatta “bant daraltma” yaptırımının keyfiyete izin verecek şekilde ve sansür amaçlı kullanılmasına izin veren yasal bir düzenlemenin mevcut olduğunu aktaran Akdeniz, “Bu düzenlemenin tarihçesi OHAL dönemindeki KHK’lara kadar uzanıyor. Ağustos 2016 içinde ve OHAL devam ederken 671 sayılı KHK ile 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun yetkisi ve idari yaptırımlarla ilgili 60. maddesine 10. paragraf eklendi. Bu madde ile Cumhurbaşkanlığına geniş yetki verildi. Bu bağlamda Cumhurbaşkanlığı, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ile genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak gerekli gördüğü tedbirleri alıp, BTK'a bildirebiliyor” dedi. 

HAKİM ONAYI ŞART 

BTK Başkanı’nın da, Cumhurbaşkanlığı tedbirlerine ilişkin kararını derhal işletmecilere ve erişim sağlayıcılara bildirdiğini ifade eden Akdeniz, “Bu kararın bildirilmesi anından itibaren en geç 2 saat içinde yerine getiriliyor. Bant daraltma uygulaması da bu şekilde yapılıyor” dedi. Uygulamada hakim onayının  şart olduğunu vurgulayan Akdeniz, kısa süreli bant daraltma uygulamalarında ise hakim onayına gerek görülmediğini söyledi. 

GİZLİ YAPILIYOR

Bu nedenle kısa süreli genel bant daraltma uygulamalarında Cumhurbaşkanlığının karar verdiğini, BTK’nın ise uyguladığını belirten Akdeniz, “Fakat 24 saat dolmadan hakim onayına gitme şartı yok. Hakime gitseler de onay alınacak ama o zaman kararlar denetime açılacak. Denetim ise istenmiyor. Hakim kararlarına itiraz edilebilir, itirazlar reddedilse bile Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuru yapılabilir, hatta gerekirse AİHM'e kadar gidilebilir. Elektronik Haberleşme Kanununda yer alan bu yetki ile bant daraltma uygulaması tamamen gizli bir şekilde yapılıyor” dedi. 

KEYFİ BİR YAPTIRIM

“Ayrıca, 5651 sayılı yasada sosyal medya platformları ile ilgili olarak eğer yükümlülüklerini yerine getirmezler ise bant daraltma cezası ve hatta Elektronik Haberleşme Kanununda da şebekeler üstü hizmet sağlayıcıları için bant daraltma cezası var” diyen Akdeniz, son olarak şunları söyledi: “Fakat, İstanbul’daki bombalı saldırı sonrasındaki bant daraltma uygulaması tamamen Cumhurbaşkanlığı ve BTK Başkanı üzerinden keyfi bir şekilde yürütülen ve ancak sansür olarak tanımlanacak bir uygulamadır. Hukukumuzda, OHAL temelli bu tip uygulamalar asla olmamalıdır. Demokratik toplumlarda, keyfi bir şekilde, toplumun özellikle İstanbul’daki bombalı saldırı gibi toplumu yakından ilgilendiren olaylara ilişkin olarak haber ve bilgi edinmesinin geçici olarak da olsa dahi keyfi bir yaptırım mekanizması ile engellenmesi asla kabul görmez.”