ANKARA - CHP milletvekili Gülizar Biçer Karaca, Hayvan Hakları Yasası gündeminin iktidar tarafından seçim malzemesi yapıldığını belirtirken, HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, “makyaj tazeleme çabası” dedi.
Hayvan Hakları Yasası’nın acilen çıkarılması yönündeki talep, iktidar tarafından yıllardır öteleniyor. AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, "Hayvan hakları ile ilgili çalışmalar yapıldı. Önümüzdeki haftalarda sıraya almak suretiyle yasalaştıracağız" açıklamasında bulundu.
Hayvanların korunmasına dair 2004 yılında çıkarılan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu sorunlu maddeleri nedeniyle yıllardır tartışma konusu. Tartışmanın temelinde ise yasada hayvanların can değil mal olarak görülmesi. Türk Ceza Kanunu, sadece sahipli hayvanlara verilen zararı cezaya tabi tutuyor. Bu ceza da malı zarar gören kişiye tazminat niteliğinde. Tüm partilerin üzerinde uzlaştığı “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ise 2011’de dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan tarafından imzalanarak Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Ancak bu tasarı da eksikleri nedeniyle kamuoyunda çokça tartışıldı. Tartışmalı tasarı 2014’ten bu yana askıda bekliyor.
AKP’nin neredeyse her yıl gündeme getirdiği ancak bir türlü parlamentodan geçirmediği yasaya dair 2019 yılında Meclis Hayvanların Haklarının Korunması ile Hayvanlara Eziyet ve Kötü Muamelelerin Önlenmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu kuruldu. Tüm siyasi partilerin oy birliğiyle kurulan ve çalışmalarını tamamlayan Komisyon, 55 sayfalık rapor hazırladı. Raporda, "Hayvanları Koruma Kanunu"nun isminin "Hayvan Hakları Kanunu" olarak değiştirilmesini öngörüyor. Hayvanların, "eşya, mal" değil, "canlı" olarak tanımlanıp, hayvanlara karşı işlenen suçların Türk Ceza Yasası'na (TCK) göre cezalandırılmasının yolu açılabilir.
MUHALEFETTEN GÖRÜŞ ALINMADI
Hayvan Hakları İhlalleri İzleme Komisyonu’nda bulunan CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, iktidarın yasa hazırlıklarıyla ilgili muhalefetten görüş almadığını belirtti. Karaca, “Raporun hazırlanmasında bizlerde katkıda bulunduk. Çok da rica ettik bu çalışmanın hazırlık aşamasında bizlerin de fikirleri alınsın diye ama maalesef olmadı. Tüm partilerin oy birliği ile kabul edilmiş bir rapor var. Bu rapor da 55 madde halinde hayvan hakları yasası için öneriler var. Umarım bu önerilerin tamamı bu konuda değerlendirilir. Ki benim de hazırladığım kanun teklifi bu 55 maddenin tamamını kapsıyor” dedi.
SEÇİME ENDEKLİ GÜNDEM
Karaca, hayvan hakları yasasının ne zaman gündeme getirilse ardından bir seçimin geldiğini ifade ederek, şöyle devam etti: “24 Haziran seçimleri öncesi hayvan hakları yasası gündeme getirilmişti ve ardından 24 Haziran seçimleri oldu. Ardından Sayın Binali Yıldırım’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday olduğunda tekrar gündeme getirildi ve komisyon kuruldu. Ekosistemi birlikte paylaştığımız can dostlarımız üzerinden bir siyaset devşirilmesini çok doğru bulmuyorum. Ne zaman Adalet ve Kalkınma Partisi toplumsal desteğini kaybetse ve bu desteği tekrar kazanmak için bir seçim refleksine girmiş olsa, hayvanların hakları yasasını kullanıyor. Umarım siyaset malzemesi haline getirilmez. Erken seçim olmalıdır ama bunu hayvan hakları yasası üzerinden topluma şirin görünmek adına ortaya çıkarmalarını doğru bulmuyorum.”
CEZALAR CAYDIRICI DEĞİL
Hayvan Hakları Yasası’na dair kanun teklifi veren HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, iktidarın yeniden ele aldığı ceza mevzuatında hayvanlara yönelik kötü muameleye yer verilmediğini ifade etti. Beştaş, “Mevcut hukuk sisteminde hayvanların vücut bütünlüğüne yönelik saldırılar, işkence, hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek, gücünü aştığı açıkça görülen fiillere zorlamak ve benzeri fiiller ‘suç’ değil ‘kabahat’ olarak değerlendirilmekte ve bu kapsamda yaptırım olarak sadece idari para cezaları öngörülmektedir. Bu ise sokak hayvanlarının maruz kaldığı ve yaşam haklarına yönelik şiddet eylemlerini caydırıcı değildir” diye konuştu.
MAKYAJ TAZELEME
Ceza mevzuatında değişiklik öngören kanun teklifi ve hayvanlara dair verilen soru-araştırma önergelerinin iktidar tarafından dikkate alınmadığını vurgulayan Beştaş, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çeşitli dönemlerde bu konuda adım atılacağı dile getirilmiş olsa da bunlar sadece sözde kalmıştır. Şimdi iktidar yeniden hayvan hakları ile çok ilgili imiş gibi davranmaya başladı. İktidar hayvanları gerçekten sahiplenseydi kuşkusuz 19 yıllık iktidarları müddetince bir çaba sarf ederlerdi. Gerçekten sahiplenilse idi verdiğimiz kanun teklifleri genel kurul gündemine taşınırdı. İktidar ayakta kalmak için halihazırda çeşitli makyajlara ihtiyaç duyuyor. Şu andaki hayvanlara gösterdikleri görünürdeki hassasiyet, sadece makyaj tazeleme çabasıdır. Kaldı ki böyle bir hazırlık içerisinde olduklarını dile getirmelerine rağmen parti olarak bizimle bir görüşme gerçekleştirilmedi. O nedenle öngördükleri kanun değişikliğinin içeriğini bilmediğimiz gibi gerçekten faydalı bir adım atılıp atılmayacağına dair de kuşkularımız var. Fakat meclise gelebilecek olumlu bir düzenlemeye elbette destek veririz.”
MA / Diren Yurtsever
