Bilindiği üzere "Ötekilerin Gündemi" haber sitemizin yazılımını güncelleştirdik, bu doğrultuda daha önce (05/06/2020) yaptığımız söyleşi ve röportajlarımızı yeni sitemizde tekrar paylaşıp, sitemizin kategorilerini güncelleştiriyoruz. DİYARBAKIR- ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ Diyarbakır Barosu Başkan Yardımcısı Avukat Gazal BAYRAM KOLUMAN Gazeteci Hamza ÖZKAN’ a Türkiye’deki mevcut baro Kadın Hakları Danışma ve Uygulama Merkezi , eril zihniyetin şiddetine karşı kadınların direnişi ile kadına yönelik şiddet ve mücadele tartışmalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Kadın Hakları Merkezide baromuzun kurulduğu yıllarda, ilk kadın avukatların emek ve çabasıyla bin bir zorlukla mücadele ederek bugünlere geldi. Biz hem kadın avukat olarak kendimizi kabul ettirmek hemde toplumdaki kadınların hakları için mücadele etmek zorundayız. “dedi. Bayram’ın sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle; ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Avukat Gazal Bayram Koluman’ı herkes Diyarbakır Barosu Başkan Yardımcısı yönüyle tanıyor. Biz, bir de sizden dinlemek istiyoruz. Avukat Gazal Bayram Koluman kimdir, hayat felsefesi nedir, nelerin mücadelesini verir, kadın olarak yaşarken neleri göğüslemek zorunda kalır ve neler yapar? Avukat Gazal Bayram Koluman: *1978 Diyarbakır Doğumluyum. Sağlık Kolejinden Laboratuvar Teknisyeni bölümünden mezun oldum. Aynı yıl Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesini kazandım. Laborant olarak Sağlık Bakanlığında memur olarak çalışmaya başladım. Yani hem öğrencilik hem memuriyet yaşantımı birçok zorluklarla birlikte geçirdim. Memurların liyakatten gelişmesini ve buna katkı sağlayacak Üniversite öğrenimini tamamlamaya destek sunan idareci sayısı maalesef çok az. 12 yıl memuriyet sonrası, 2010 yılında memuriyetten istifa ederek serbest avukat olarak Diyarbakır Barosuna kayıtlı üye olarak çalışmaya başladım. Memuriyet döneminde Sendikal faaliyetlerde yer aldım. Uluslararası Af Örgütünün üyesi olarak gönüllü desteklerde bulundum. Avukat olarak çalışmaya başladıktan sonra, baromuzun merkezlerinde gönüllü olarak çalışmaya başladım. 2012-2016 yılları arasında iki dönem Çocuk Hakları Merkezinin başkanı olarak, yine ilk günden bugüne kadar Kadın Hakları merkezinin üyesi olarak çalışmalarda yer aldım. 2018 yılından bugüne kadar Baro yönetimde Başkan Yardımcılığı, Kadın Hakları ve Çocuk Hakları Merkezinin sorumlu Yönetim Kurulu üyeliğimi sürdürmekteyim. Evli ve iki çocuk annesiyim. Hayat felsefeniz nedir sorusu çok geniş bir kavram. Yaşamın birçok alanı var. Bir yada iki kelimeye sığdırmak yetersiz kalır. Ancak düşündüğümde ilk aklıma gelenleri ifade edersem; insan sevgisi, dürüstlük, adalet, hak ve hakkaniyet çok önemli, tabi bunların temelinde ayrımcılık gütmeden, ırk-dil-din-kadın-çocuk-LGBTİ farkı gözetmeden herkese her kesime eşit, sınıfsız bakabilmektir elbette. Kadınlar tüm dünyada olduğu gibi, bizim gibi gelişmekte olan Orta doğu ülkelerinde çok daha fazla cinsiyet eşitsizliğinden mağdur olan bireyler. Toplumun tüm katmanlarıyla bunun mücadelesini vermek çok yorucu, ama perçinleyici aynı zamanda. İş yaşamında çalışırken, evde, resmi kurumlarda, yolculuk yaparken, sosyal ilişkilerinizde, sivil toplum çalışmalarında hep kadınların ikincil olma duygusunda olan bir zihniyetle savaşmak zorundaymışsınız gibi yaşamak çok garip geliyor. Neydi sorun diye hep geriye dönmek, sonra yeniden yeniden savaşıp kazanmak ve yeniden kaybetmek gibi kısır döngüye dönüşüyor. Eleştirdiğimiz eril bakış köklü bir hal almış. Doğuştan ne renk giyineceğimiz, nasıl oturacağınız, nerelere gidebilip-gidemeyeceğiniz-gece rahatça gezip gezemeyeceğiniz-sürekli artan sorumluluk ve statüleriniz bir yerde yapabileceklerinizi tıkıyor. Hep aşılanmış yanlış kodlarla mücadele halindeyiz kısaca. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Diyarbakır Barosuna Bağlı Kadın Dayanışma Merkezi nasıl bir amaçla yola çıktı ve şuanda neler yapıyor? Avukat Gazal Bayram Koluman: Diyarbakır Barosu, bölgede hatta tüm barolar içinde insan haklarına duyarlı, hukukun üstünlüğüne inanarak her daim adaletsizliklere karşı duruş sergilemekten geri adım atmayan kadim bir tarihe sahip. Bu tarihe katkı sunan elbetteki hukukun üstünlüğüne inanan cesur, korkmadan pes etmeden mücadele eden meslek büyüklerimdir. Kadın Hakları Merkezide baromuzun kurulduğu yıllarda, ilk kadın avukatların emek ve çabasıyla bin bir zorlukla mücadele ederek bugünlere geldi. Biz hem kadın avukat olarak kendimizi kabul ettirmek hemde toplumdaki kadınların hakları için mücadele etmek zorundayız. Baromuzun Kadın Hakları Merkezi, kadın olan tüm üyelerimizin doğal üye olarak kabul edildiği, gönüllülük temellinde çok güçlü ve direngen bir yapıya sahip. Yoksul ve adalete erişimde zorluk yaşayan, yine örgütlü gücün desteği ile hareket etmek isteyen her kadına danışmanlık ve zorlu adli süreçte savunmanlık yapar. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: “Amed Barosu” kadınları nasıl destekliyorsunuz hangi çalışmalarla onların yanında yer alıyorsunuz? Avukat Gazal Bayram Koluman: Aile içi şiddet gören ve boşanmak isteyen kadınlara yalnız olmadığı duygusunu destekleyerek, hukuki mücadelesinde yanında olup adli yardım bütçesinden avukat ataması yapıyoruz, ekonomik olarak hangi kurumlardan destek alabileceği yolları gösteriyoruz. Çünkü; kadınlar uzun yıllar şiddete maruz kalsa bile ekonomik özgürlüğü yoksa kendisi ve çocuklarının yoksul olacağını, yaşamını idame ettiremeyeceğini düşünerek, yıllarca şiddet faili ile yaşamak zorunda kalıyorlar. Yine İstanbul Sözleşmesi gereği; taraf devletlerin şiddeti önleme adına yapması gerekenler var. Bunlar kadınlara haklarını anlatarak, yine şiddet faillerine eğitimler vererek şiddeti minimalize hale getirecek bilinçlendirici çalışmalar yürütmek zorunda. Ne yazık ki; siyasi erklerin bu konuda politik bir duruş sergileyemediğini görüyoruz. Yani özle kadına yönelik şiddetle mücadele eden bir politikası yok devletin hatta kaygısı bile yok. Devletin sorumluluğu olan eksik olduğu bu alanları da elimizden geldiğince, sahada bilinçlendirici eğitimlerle desteklemeye çalışıyoruz. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Amed Barosu olarak karşılaştığınız zorluklar nelerdir? Avukat Gazal Bayram Koluman: Baromuz istikrarlı duruşuyla, hak savunuculuğuyla, muhalif hiçbir kesimi kabul etmeyen bu iktidarın sürekli olarak tehdidi altında. Hepiniz bildiği üzere Başkanımız Tahir Elçi’yi bu tehditler, saldırılar neticesinde kaybettik. Yine önceki yönetim ve mevcut yönetimimiz hakkında yaptığımız basın açıklamaları ve yürüttüğümüz faaliyetler kaynaklı soruşturmalar başladı. İçişleri Bakanının basının önünde düzenli aralıklarla tehditlerine maruz kaldık. Adliyelerde, ağır cezalarda mesleki faaliyetlerinden dolayı hakimler tarafından örgütsel bağları var diye birçok meslektaşım kriminalize edilerek haklarında örgüt üyeliği iddiası ile davalar açıldı. Bunlar elbetteki genel olarak yargının, yürütme erkine bağımlı hale gelmesi ile bağıntılı. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Amed Barosu ortaklaştığı başka kurumlar var mı? Bunlar hangileri? Ortak ne tür faaliyetler yaptınız? Avukat Gazal Bayram Koluman: Tüm barolarla ortak tepki vermemiz gereken sorunlarda ortaklaştığımız oluyor. Yine il içinde yada diğer illerde, hatta bazen uluslararası düzeyde ortak çalışmalar yürüttüğümüz sivil toplum örgütleri oluyor. Bu ortaklaşmalar zamana, konuya, ilkelere, bakış açısına göre değişkenlik gösteriyor. Aynı kurumlarla her zaman aynı refleksi göstermeniz mümkün olamayabiliyor. Diyarbakır’da sivil toplum örgütlerinin birbirleriyle iletişimi, yaşanan hak ihlallerinde kısa sürede bir araya gelip ortak tepkiler gösterme gücü oldukça iyi. Hepsiyle her konuda ortaklaşma beklenemez. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Kadına yönelik şiddetle mücadele edebilme anlamında ne tür çalışmalarda bulundunuz? Avukat Gazal Bayram Koluman: Hukuk örgütü olmamız kaynaklı, en büyük desteğimiz dava takipleridir. Korunma talepleri ve ceza davalarını baro olarak takip ettiğimizde daha etkin, adil ve tarafsız yargılamalara katkı sunmuş oluyoruz. Çünkü; adli mekanizmalar hem geç işliyor, hemde maalesef erkeği koruyan bakış açısına sahip yargı mensupları kaynaklı kadın birkez daha mağdur edilerek, erkek cezasız bırakılarak ödüllendiriliyor. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Bugüne kadar takip ettiğiniz davalardaki sonuçlar bize ne anlatıyor? Avukat Gazal Bayram Koluman: Öncelikle; İstanbul Sözleşmesi gereği şiddete maruz kaldığını söyleyen kadının beyanını yargıçların esas alması gerekir. Bundan şunu anlıyoruz, başkaca somut bilgi-belge aranmadan beyan üzerinden yasanın öngördüğü önlemlerde yargı karar vermek zorunda. Her kadının beyanı doğrumu derseniz, yargının gözeteceği bazı kıstaslar olacaktır elbette. Ancak ilk aşamada beyanla gerekli önlemleri almak zorundasınız der, Sözleşme. Bu kıstaslar nedir, sonraki aşamada. Mesela erkek olay yerinde olmadığını ispatlayamıyorsan, kadının aşama beyanları arasında çelişki yok ise tabi ki yaşadığı travmayı da gözeterek değerlendirmeniz gerekir. Maalesef yargının bu bakışı çok zayıf. Yargılamalar sırasında erkeğin savunmaları suçtan kurtulmaya dönük, sürekli kadını suçlayıcı, yargıçlarında kararlarında uzun yıllardır kabul edemediğimiz iyi hal indirimi nadir aşabildiğiniz bir durum. Kısaca erkekleri koruyan cezasızlık zırhıyla mücadele etmek zorundayız. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Kadın cinayetlerinden söz edecek olursak temelinde yatan nedenler nelerdir? Avukat Gazal Bayram Koluman: Kadın cinayetlerinin, erkeklerin kadın üzerindeki tahakkümünün devamıdır. Boşanmak isteyen-ayrılmak isteyen kadını, daha doğrusu hakimiyet alanının kaybetmek istemeyen erkeğin başvurduğu şiddetin en vahim neticesidir. Her ne kadar aile içi şiddet, kıskançlık, namus, töre, ekonomik sorunlar dense de bunların hiçbirini gerekçe olarak kabul etmemiz mümkün değildir. Hiçbir sebep bir kadının canına kast etmeyi haklı kılamaz. En büyük neden toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve buna dayalı nefret söylemleri olduğunu düşünüyorum. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Kadın cinayetlerinin artmasında siyasetin ve hukuk sisteminin rolü nedir? Avukat Gazal Bayram Koluman: Kadın cinayetlerinin önlenebilmesi için siyasi iradenin, adli makamların ve kolluk kuvvetlerinin yetersiz kaldığını belirtiyoruz ısrarla. Kurumlar arası eş güdümlü çalışma ile ortaklaşılmadan bu yönlü politikalar geliştirmeden çözülmesi mümkün değil. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Medyanın kadın cinayetlerine yaklaşımını ve genel olarak kadına dair kullandığı dili nasıl değerlendiriyorsunuz? Gözlemleriniz medyanın bu konuda yapıcı bir yaklaşım ve dil kullandığını gösteriyor mu? Avukat Gazal Bayram Koluman: Kadın cinayetlerinde medyanın caydırıcı rolü olduğu kadar, teşvik edici uyaran konumunda da olabildiğini görüyoruz. Elbetteki savunma makamı olarak biz avukatların kamuoyu baskısı oluşturmak adına basının gücüne desteğine ihtiyacımız var. Ancak kullanılan dil salt kadın cinayetleri değil, taciz-tecavüz vakalarında da çok dikkatsiz olabiliyor. Özellikle mağdur bilgilerinin aleni aktarımı ve kullanılan pornografik dile tanıklık ettiğimiz birçok örnek var. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Kadınların hayatına zorlaştıran ve var olan eşitsizlikleri artıran yasal düzenlemelere her geçen gün bir yenisi ekleniyor, bu düzenlemeler nelerdir, kadınlar bundan nasıl etkilenecek, topluma faturası ne olacak? Avukat Gazal Bayram Koluman: En son yapılan infaz değişikliğine değinebiliriz. İnfaz düzenlemesi ile kasten öldürme, cinsel suçlar ve uyuşturucu ve siyasi suçların kapsam dışı bırakıldığı söylendi. Ancak tehdit, hakaret, şantaj, fuhuş, yaralama gibi suçların failleri tahliye edildi. Bu tahliyeler ile topluma ve aile içine salınan failler kadınlar ve çocuklar için ciddi tehlike arz etmektedir. Kapalı kurumda hapis cezasının tek başına ıslah etmediğini, suç işleyenleri kişiliklerine uygun eğitim öğretim ve çalıştırma yolları ile düzeltme ve kendilerini topluma tekrar yararlı bireyler haline getirme gibi hem insanca hem de toplumsal ilke ve amaçlara dayanan bir sistemimiz bulunmamaktadır. Ceza evlerinden çıktıktan sonra pişman olmuş ve artık düzelmiş bulunan hükümlüler ile karşılaşmayacağımız açık. Aksine kadına ve çocuğa karşı şiddet faillerinin nede olsa cezası az deyip daha fazla cesaretleneceği açıktır. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Cinayet sonucu ölen kadınlar arkalarında birçok insan bırakıyorlar özellikle de çocuklarını? Arkada kalanların travması topluma nasıl yansıyor ve gelecekte nasıl yansıyacak? Avukat Gazal Bayram Koluman:İyi ve sağlıklı bireyler, iyi bir çocukluk dönemi geçirmeyle de bağıntılı. Annesi, gözleri önünde öldürülen çocuğun bunu unutması mümkün değildir. Tüm yaşantısında öldürülen annesi ve katil babası olarak anılacak ve kendisi bunu hatırlayacak. Ağır tabloyu bir süre sonra atlatsa dahi izleri ömür boyu sürecektir. Yetişkinlik döneminde sağlıklı aile kurmada, aile içi iletişimde güven ve bağlılık duyguları zayıflayacağından sorunlar yaşayabilir. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Son bir yıl içinde 10’dan fazla kadın Diyarbakır’da katledildi. Katledilen kadınlardan birinin Avukat diğerinin Polis olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Avukat Gazal Bayram Koluman: Maalesef ki; neredeyse toplumun her katmanında kadına yönelik şiddetin dozunun ve şeklinin korkunç boyutlara ulaştığını görüyoruz. Şiddet uygulayanların ise toplumsal sınıf farklı gözetilmeyecek seviyelere ulaştığını görmekteyiz. Tıpkı; 19 Mayıs 2019 da eşi tarafından 11 kurşunla katledilen baromuzun üyesi Av.Müzeyyen Boylu’nun katilinin doktor olması, Polis memuru Merve ÜNAL’ın erkek arkadaşı katilinin Polis olması gibi. Yani diğer bir değişle toplumun içine işleyen şiddet döngüsünün eğitimli-eğitimsiz, yoksul-zengin, batı-doğu ayrımı yapılmaksızın kadına yönelen sistematik şiddetin değişmediğini, hatta şiddet türünün giderek daha da canavarca-eziyet eden hislerle yansıdığını görmekteyiz. ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Zaman ayırıp, sorularımıza yanıt verdiğiniz için Ötekilerin Gündemi olarak teşekkür ediyoruz…