nadillerinde oyunlar sergileyen Çêverê Asmêni Tiyatro Grubu (Gökyüzü Kapısı) son oyunları “Çerçi” ile Türkiye’nin ardından Mart ayında Avrupa turnesine çıkıyor. 2015 yılında Dersimli beş tiyatro oyuncusu tarafından kurulan grup, Kürtçenin Kirmanckî lehçesinin yaşatılması için anadillerinde oyunlar sergiliyor.
Sahneledikleri oyunlar ve çalışmaları hakkında bilgi veren grubun oyuncularından Veli Kişioğlu, grubun temel felsefesinin anadil olduğunu söyledi. “Tiyatrocular ister ki oyunları her yerde seyirci karşısına çıksın” diyen Kişioğlu, “Ama Zazaca olarak oynadığımız oyunlar da daha çok bu dili bilen veya anlayan insanların izlemesi şartmış gibi bir algı var. Böyle bir şart yok. Eğer oyunda çok uzun tiratlar yoksa, bir cümleyi kaçırdığınızda oyundan kopmuyorsanız, dil çok önemli değil. Az laf çok oyunculuk” dedi. Türkiye’de farklı dillerin tehdit olarak algılandığını ifade eden Kişioğlu, “Eğer dünya tek renk olsaydı. Mesela gri, ya da sadece beyaz, siyah hiç güzel olmazdı” diye ifade etti. Türkiye’de tek dil, tek din ve tek bayrak algısının hakim olduğuna dikkat çeken Kişioğlu, çok renkliliğin tehdit olarak algılandığını yineledi.
12 dil kayboluyor
Her dilin bir hazine, binlerce yıllık kültürü olduğunu söyleyen Kişioğlu, dillerinin unutulmaması için mücadele verilmesi gerektiğine işaret etti. Kirmanckînin kaybolan lehçeler arasında olduğuna dikkat çeken Kişioğlu, konuşmasına şu sözlerle devam etti: “Yıllardır siyasiler tarafından uygulanan politikalar yüzünden şu anda Türkiye’de 12 dil kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya. Zazaca da bu diller arasında. Zazacanın en büyük şansızlığı sadece Türkiye sınırları içinde konuşuluyor olması. Baskılar, yasaklar yüzünden çok zor durumda. Aslında en büyük sorun, kendi kendimize uyguladığımız otoasimilasyon ve otosansür, bunun farkına vardığımız zaman bu dile hak ettiği değeri vereceğiz. Bizden sonraki kuşaklara bu dili aktarmak zorundayız. Bu boynumuzdaki en ağır vebal. Biz tiyatro grubu olarak, oyunlarımızla Zazaca’ya dikkat çekmek istiyoruz.” Seyircinin ilgisine de dikkat çeken Kişioğlu, “Sahneden indikten sonra seyircinin gözündeki ışığı, bakışı görünce, yorgunluğunuz gidiyor. Bu çok farklı bir duygu. Kendi anadilinizde oynadığınız bir oyun bambaşka. Seyircinin ilgisi de bambaşka” diye konuştu.
SemraTuran/Dersim-MA
Editör: Haber Merkezi
