" Irak Anayasası’na göre, aslında bir centilmenlik anlaşması sayılır, Cumhurbaşkanı Kürt, Meclis Başkanı Sünni Arap ve Başbakan da ülkedeki nüfusun çoğunluğunu oluşturan Şii Araplar arasından seçiliyor. "
Kürtlerin (KDP- KYB, yani Talabani Barzani güçleri) kendi arasındaki anlaşmaya göre de Cumhurbaşkanı KYB tarafından belirleniyor.Bu durum 2000'li yıllardan beri böyle, yazılı değil centilmenlik anlaşması gereği böyle bir yol izleniyor...
Irak'ın yeni Cumhurbaşkanı Berhem Salih kimdir peki ?
Özgeçmiş ve Cengiz Çandar'dan yıllar önceye ait ilginç notlar...
" Irak'ın yeni cumhurbaşkanı Salih yemin etti...
Irak’ın yeni Cumhurbaşkanı Berhem Salih, ülkenin birliğini koruyacağını söyledi.
Salih, seçildikten sonra mecliste yemin etti. Yemin konuşmasında Salih, "Irak’ın birliğini muhafaza edeceğim." dedi.
Salih ayrıca, "Sadece belli bir bileşenin değil, tüm Irak’ın cumhurbaşkanı olacağım." ifadelerini kullandı.
Berhem Salih kimdir?
Irak'ın Süleymaniye kentinde 1960 yılında doğan ve lise eğitimini burada tamamlayan Berhem Salih, ardından İngiltere'ye giderek Cardiff Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nden 1983'te mezun oldu. Liverpool Üniversitesi'nde genel mühendislik üzerine doktorasını tamamlayan Salih, bir dönem Avrupa'daki özel şirketlerde danışman mühendis olarak çalıştı.
KYB ile İngiltere'ye gitmeden önce temas kuran Salih, 80'lerin başından 1992'ye kadar KYB'nin Londra Sorumlusu görevini yürüttü. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) 1992'de dönen Salih, aynı yıl KYB'nin Başkanlık Konseyi Üyesi seçildi ve KYB'nin kurucu lideri ve geçen yıl hayatını kaybeden Celal Talabani'nin isteği üzerine partisinin Washington Temsilciliği görevine başladı.
ABD'nin Irak'ı işgal etmesinden önce IKBY'ye dönen Salih, 2001-2004 yıllarında Süleymaniye'de KYB tarafından kurulan idarede başbakanlık makamına denk gelen bir göreve atandı. Salih, Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra Bağdat'ta İyad Allavi'nin başbakanlığında kurulan geçici hükümette de bir yıl Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı.
2006'da Süleymaniye Amerikan Üniversitesi'ni kuran Salih, halen söz konusu üniversitenin Yönetim Kurulu Başkanlığını yürütüyor. Berhem Salih, Nuri el-Maliki'nin başbakanlığı döneminde ise 2006-2009 yıllarında yine KYB üzerinden Başbakan Yardımcılığı görevini üstlendi. Bağdat'ta yaklaşık 5 yıl ikamet eden Salih, 2009'dan itibaren 2 yıl süreyle IKBY Başbakanı oldu, 2011'de ise yerini mevcut Başbakan Neçirvan Barzani'ye bıraktı.
Salih, Talabani'nin doğrudan desteği ve seçimlere girmeden KYB'nin 2'nci Genel Sekreteri olarak atandı. Partinin kurucusu ve lideri Talabani'nin 2012 yılında hastalanmasıyla parti içindeki güç dengesi de değişti.
Talabani ailesiyle liderlik mücadelesine giren Salih, 2014'te KYB'nin Irak Cumhurbaşkanlığı için adaylığını koydu, ancak parti onun yerine Fuad Masum'u seçti.
Partisinin desteğini alamayan Salih, Eylül 2017'de Demokrasi ve Adalet için Koalisyonunu kurduğunu duyurdu. Partisinin 12 Mayıs 2018'de yapılan genel seçimlerde beklediği sonuçları alamaması üzerine Salih, 30 Eylül'deki IKBY milletvekili seçimlerinden çekildiğini açıkladı.
Talabani ailesi, deneyimli ismi Salih'in partisine geri dönmesi için tekrar cumhurbaşkanı adayı göstermeye karar verdi.
Irak'ta Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) adayı Berhem Salih, meclisteki ikinci tur oylamada, 219 oyla yeni cumhurbaşkanı seçildi.
Irak'ın yeni cumhurbaşkanı Salih yemin etti. Irak’ın yeni Cumhurbaşkanı Berhem Salih, ülkenin birliğini koruyacağını söyledi.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, hükümeti kurma görevini Şiilerin bağımsız adayı Adil Abdulmehdi’ye verdi.
Irak meclisindeki ikinci tur gizli oylamaya 329 milletvekilinden 272'si katıldı. 219 oy alan KYB'nin adayı Berhem Salih, geçerli oyların çoğunluğunu elde ederek Irak'ın 4'üncü cumhurbaşkanı oldu.
Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) adayı Fuad Hüseyin ise 22 oy aldı.
Birinci turunda 7 adaydan hiçbiri, gerekli 220 oya ulaşamadığından seçim ikinci tura kalmıştı.
Cumhurbaşkanlığı yarışı ilk turunda Salih 165, Hüseyin 89 oy almış, bağımsız kadın siyasetçi Sirve Abdulvahid'e ise 18 oy çıkmıştı.
Irak'ın yeni cumhurbaşkanı Salih yemin etti
Irak’ın yeni Cumhurbaşkanı Berhem Salih, ülkenin birliğini koruyacağını söyledi.
Salih, seçildikten sonra mecliste yemin etti. Yemin konuşmasında Salih, "Irak’ın birliğini muhafaza edeceğim." dedi.
Salih ayrıca, "Sadece belli bir bileşenin değil, tüm Irak’ın cumhurbaşkanı olacağım." ifadelerini kullandı.
Cengiz Candar'dan yıllar öncesi aktarım...
" Barham Salih, Barzani’nin KDP’sinin KYB içinde kendisine en yakın gördüğü isim olduğu için, Türkiye’nin “en sıcak” baktığı KYB yetkilisiydi. Mart başında, kendisinin önayak olduğu Uluslararası Süleymaniye Forumu’nun açış konuşması için Ahmet Davutoğlu, Süleymaniye’ye ömründe ilk kez ayak basmıştı. Bakan ile gelen heyet mensuplarından biri, kulağıma eğilerek, “KYB içinde Talabani sonrası için şiddetli bir iç çekişme var. Barham’a destek vermeye geldik” demişti. Türk heyetine, Erbil’den gelen KDP’liler refakat ediyordu.
Barham’ın Celâl Talabani’nin yerini almasına, Mam Celâl’in eşi ve “Kürt solu”nun tarihi lider isimlerinden birinin, İbrahim Ahmed’in kızı olan Hero Han’ın karşı çıktığı, Kürt siyasetinin iç dünyasından haberdar olan hiç kimse için bir sır değildi. Barham Salih’in arkasındaki Barzani’nin KDP’si ve zımnî Türkiye desteğine karşı, Hero Han’ın ve KYB’nin diğer kanatlarının İran desteğinde olduğu söylentisi Süleymaniye ve Irak Kürdistanı’nda yaygındı.
Nitekim, Hero Han Talabani ve onun çevresinde kümelenen KYB’liler Barham Salih’in cumhurbaşkan adaylığını istemediler. Yıllarca Washington’da doktorluk yapmış olarak, yine Amerikan çevreleriyle güçlü ilişkilere sahip ve Celâl Talabani’nin bir başka yakını olan Kerkük Valisi Necmettin Kerim’in adaylığına ise Mesut Barzani’nin karşı koyduğu öğrenildi.
Fuad Masum ve Adnan Müfti isimleri, “uzlaşma isimleri” olarak ortaya çıktılar. Dr. Fuad Masum giderek en öne çıktı. Celâl Talabani’yle birlikte 1975 yılındaki altı kurucusundan biri olan Fuad Masum ile yaklaşık çeyrek yüzyıl öncesine giden tanışıklığımız ve dostluğumuz var. İsminin dolaşıma girdiği anda, Celâl Talabani’nin çocukluk arkadaşı ve sadık yoldaşının yeni Irak Cumhurbaşkanı seçileceğinden emindim. Öyle oldu.
Öyle oldu ama pek de kolay olmadı. Irak Parlamentosu’nun 63 Kürt milletvekili çarşamba gecesi geç saatlerde kendi arasında toplantı ve Fuad Masum ile Barham Salih isimlerini oyladı. Oylama, Fuad Masum lehine 30-23 çıkınca, (7 oy kullanılmadı) Barham çekildi. Fuad Masum, Kürtlerin adayı olarak perşembe günü yapılan parlamento oturumunda ikinci turda 275 milletvekilinin 211 oyunu alarak seçildi.
Kürtlerin kapalı toplantısındaki oy dağılımı özellikle ilginç idi. Fuad Masum 15 KYB, 6 Gorran, 5 KDP ve 4 İslamcı-Kürt milletvekilinin oyunu aldı. Barham Salih ise, 14 KDP, 4 KYB, 3 İslamcı-Kürt, 2 Gorran milletvekilinin. "
Hayırlı olsun diyelim...
Editör: Haber Merkezi
