ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Mozart, Bach, Chopin… Bilindik erkek besteciler… Ancak aynı dönemin en az onlar kadar yetenekli bestecisi, piyanist, şarkıcı ve müzik eğitmeni Marie Theresia Paradies ne yazık ki çok tanınmıyor…




Gözleri kör olmasına rağmen çok sayıda beste yapan, kız çocukları ve genç kadınlar için müzik enstitüsü kuran Marie Therese Paradies 15 Mayıs 1759'da doğdu.1 Şubat 1824'te öldü.

Dört yaşında kör oldu. Viyana belediyesi üyesi olan babası kısa sürede kızının müzik yeteneklerini keşfederek en iyi öğretmenlerden ders almasını sağladı. Erken gençliğinde değişik kiliselerde şarkıcı olarak yer aldı, org çalmaya başladı ve yüksel toplumsal tabakaların ilgisini çekti. Böylece İmparatoriçe Maria Theresa ona ömür boyu 200 altın aylık bağladı. 1784 yılında Avrupa çapında sanat turneerine başladı ve şarkıcılığı ve mükemmel ork çalmasıyla hayranlık uyandırdı. Özellikle hafızasına hayran kalınmaktaydı. Herhangi bir beste istendiğinde, notlara bakmadan mükemmel bir şekilde çalabilmekteydi. Mozart'ın bile kendisiyle yakından ilgilendiği ve özellikle özgüveninin artması için onu teşvik ettiği biliniyor. Sürekli beste yapmasına rağmen, birçok bestesini açıklamaktan korkmaktaydı. Yıllar sona neden bestelerini açıklamadığı sorulduğunda şöyle bir cevap vermişti: "Erkeklerden oluşan müzik dünyası, kadın başıyla besteler yapan ve onlarla yarışmaya kalkan birini kabul edebilecek miydi?" Çok az sahneye çıksa da küçük gruplardaki konserlerini sürdürdü ve yeteneğini orada geliştirdi. Alçak gönüllüğü ve insancıllığıyla herkesin övgüsünü almaktaydı. Babasının ölümünden sonra, çocuklar ve genç kadınlar için bir müzik enstitüsü kurdu. O zamanki dergiler derslerinin yapısını ve öğrencilerinin mükemmel performansını övdü.

Paradies'in gözleri görmeyenlere kazandırdığı iki şey vardı: Bunlardan birincisi, o zaman akadar körlerin zihinse yönden de gelişmemiş olduğu, evlerine kapanmaktan başka yapabilecek bir şeyleri olmadığı düşünülürdü. Onun sayesinde bu önyargı az da olsa aşıldı. İkincisi ise, mektuplaşmaları ve müzikte nota okumaları konusunda körler alfabesine sunduğu katkıydı.

Konser turları sırasında çeşitli insanlarla mektuplaşıyordu. Ancak Braille alfabesi adı verilen kör alfabesi henüz geliştirilmediğinden Marie Theresia kendine özgü el baskısı yöntemi kullanmaktaydı. Bu, Wolfgang von Kempelen tarafından 1778 / '79'da geliştirilmişti.

Turlarına annesi ve daha sonra Johann Riedinger eşlik etti. Riedinger librettist ve kemancıydı, yani operalar veya operetler için metinler yazmakta ve keman çalmaktaydı. Riedinger, Maria Theresa'nın nota okuyabileceği ve yazabileceği somut bir müzik yazımı icat etti. Bu dokunsal müzik yazımı bir müzik tahtası şeklindeydi. Riedinger tarafından notalar, duraklamalar (esler) ve diğer önemli müzikal sembolleri bulunan bir dizi mandalla icat edilen bir not belirleme makinesi bestelerinin kalıcılığında büyük rol oynadı.

Maria Theresia, gözleri görmeyen bir kadın besteci olarak müzik dünyasında ilkler arasında yer aldı.



Editör: Haber Merkezi