Yazar Nurcan Delîl: Kürtçe her zaman bir edebiyat, sanat ve şiir dili olmuştur. 

 

 

 

DİYARBAKIR ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ RÖPORTAJ;  Yazar Nurcan Delîl Gazeteci Arzella Bektaşın’ın sorularını yanıtladı.

Şiir yazmaya nasıl başladınız?

Şiire olan merakım dengbejlikten geliyor çocukluğumun hüzünlü geçiş yılları beni duygusal biri olmaya itti. Dilsiz acıları anca şiirle dile getirebildiğimi fark ettim ve yavaş yavaş not almaya başladım.

 

Kitap fikri nasıl oluştu sizde?

Diyar bakırda koma Helbeste ya Amedê grubuna katıldıktan sonra merakım yazma isteğim arttı gruptan çok destek aldım ve kitaplaştırma konusunda roza metina adım atmamda destek oldu kalemin iyi kitaplaştıralım dedi ve çok hoşuma gitti böyle başladı.

 

Risteyen  Gazincbar Şiir kitabınızı okuduğumuzda gerçek yaşanmışlıklar var. Bize Şiir kitabınızdan söz eder misiniz?

 

Evet, yaşamımda ki yaşanmışlıklar dilime dökülüyordu çocukluğum, acılarım, hüzünlerim, sevdam, babaannem özellikle beni etkileyen en önemli kişi acılarımız ortaktı çünkü.

 

 Kürt Edebiyatının olduğu yeri nasıl buluyorsunuz? Hak ettiği yerde mi Kürt Şiiri ve Edebiyatı?

 

Kürt edebiyatının geçmişine baktığımızda öncelikle karşımıza Arap harfleriyle kendini oluşturmuş klasik Kürt edebiyatı çıkar. Klasik Kürt Edebiyatı medreselerde doğmuştur. Çok uzun yıllar boyunca bir ilim okulunu andıran bu medreselerde çok güçlü şairler yetişmiştir. Kürt şiiri için çok önemli birkaç isimden söz edilecek olursa başlangıçta  Elî Herîrî daha sonra ise Melayê Cizîrî, Melayê Bateyî, Feqiyê Teyran sayılabilir. Medreselerde yetişen bu çok önemli şahsiyetler, Arapça ve Farsça eğitim görmelerine rağmen Kürtçe şiirler ve divanlar yazmışlardır. Hatta denilebilir ki Ehmedê Xanî’den önce Kürt dilinin yazınsal değerinin farkına varan ve bunu milliyetçilik derecesinde savunan kişi Melayê Cizîrî’dir. Güçlü tasavvuf bilgilerine sahip olan bu şairler Kürtçenin canlı bir entelektüel dile dönüşmesi için çabalamışlardır. Bu klasik dönemde Melayê Cizîrî’den sonraki en önemli çıkışı Ehmedê Xanî yapmıştır.

Kürt edebiyatı denince akla ilk gelen kelime sürgündür. Bir anlamda Kürt edebiyatı sürgün Edebiyatıdır da.

 

Fırat Cewerî, Hesenê Metê, Rojen Barnas,gibi yazarlar Kürt edebiyatı için çok önemli eserler verdiler. Mahmud Baksi de bu dönemde yazdığı romanlar ve kullandığı mizahi dille dikkatleri üzerine çekti

Kürt Edebiyat tarihi incelendiğinde çok rahatlıkla görülür ki Kürtçe her zaman bir edebiyat, sanat ve şiir dili olmuştur.  Kürtçe, sokaktaki Kürdün günlük kullanımı bir yana, günümüze kadar devam edegelen medrese geleneği içinde varlığını devam eder.

Kürt edebiyatının köşe taşları olarak Melayê Cizîrî, Ehmedê Xanî, Melayê Bateyî, Feqîyê Teyran, Mewlana Xalid, Elî Herîrî... klasik şiirin ustaları için sayabileceğimiz isimlerden sadece birkaçı. Modern şiir, öykü ve roman için de Cigerxwûn, Şêrko Bêkes, Mehmed Uzun, Firat Cewerî, Sabah Kara, Ferhad Şakelî, Helîm Yusiv, Hesenê Metê... akla gelen ilk isimlerdendir diyebiliriz. Klasik şairlerin ürünleri içinde Melayê Cizîrî'nin Dîwan'ı, Ehmedê Xanî'nin Mem û Zîn'i, Melayê Bateyî'nin Mewlûd'ü, Feqîyê Teyran'nın Zembîlfiroş, tadındaki şiirleri edebiyatseverlerce en çok okunan eserlerdir. Feqîyê Teyran'ın Dîwan'ı, Seyyid Elîyê Findiqî'nin Dîwan'ı, Melayê Bateyî'nin Mewlûd'ü Baba Tahirê Uryan'ın Dubeytî'si. Yine modern Kürt edebiyatı içinde de Mehmed Uzun, Firat Cewerî ve Hesenê Metê'nin romanları; Cigerxwîn.

 

  Kendinize örnek aldığınız  ya da Dünya dan Şair  var mı ?

 

Ehmed e Xanê , Ehmet Hüseyni, Feqiye Teydran  ,Arjen Ari , Melaye Cızıri , Mehmet Uzun , Cegerxwin , Ferike Usıv,Kamıran Ali Bedirxan. Klasik Kürt yazarlarını örnek alarak ilerlemek istiyorum.

 

Amed K itap Fuarında okuyucalarınızla buluştunuz ilgi nasıldı ? Ve  gelecekten beklentileriniz nelerdir okuyuculardan ?

İlk adımım olduğu için arkadaşlarım ,dostlarım ,ailem çok destek oldular koma Helbestê ya Amedê den destek aldım. Okuyup geri dönüş yapan okuyucular da çok oldu olumlu okuyuculardan  beklentim geri dönüş yapmaları.