HABER MERKEZİ - Savaşçı özelliğinin gelişmesi ve Roma’ya karşı gerçekleştirdiği ayaklanmayla tanınan Kelt Kraliçe’si Boudica, tarihe adını yazdıran savaşa liderlik etti.
Kraliçe Boudica, M.S.30 yılında Londra’nın yaklaşık 100 km kuzeydoğusunda bulunan Camulodunum’da dünyaya geldi. Kraliçenin Boudicca olan adı Kelt dilinde ‘zafer’ anlamına geliyor.18 yaşında İceni Kabilesinin Kralı Prasutagus ile evlendirildi.
Dönemin Roma İmparatoru Claudius, M.S. 43yılında Güney İngiltere’yi fethettiğinde, Kelt kabilelerinin büyük çoğunluğu teslim olmaya ya da göç etmeye zorlandı. Ancak Romalılar, Roma’ya hizmet etmesi kaydıyla Iceni’nin bağımsız kalmasına izin verdiler.
Yardımlar ‘borç’ olarak tanımlandı
Roma işgali, artan bir şekilde yeni Roma şehirlerine, daha büyük bir askeri varlığa ve Kelt dinini ve kültürünü bastırmaya yönelik girişimlere neden oldu. Uygulanan ağır vergilerin yanı sıra yerel halkı borçlandırmaya yönelik kimi ekonomik oyunlar da söz konusuydu. M.S. 47 yılında Romalılar Iceni kabilesini silahsızlanmaya zorlayarak, Keltlerin öfkesini üzerlerine çektiler. Romalılar tarafından Kral Prasutagus’a hibe olarak verilen yardımlar, daha sonraki aylarda Romalılar tarafından 'borç' olarak yeniden tanımlandı.
İceni Kabilesinin Kralı Prasutagus M.S. 60 yılında ölünce, tahttın tek varisi, eşi Kraliçe Boudica tahta geçer. Kraliçe Boudica ve kabilesi henüz acılarını soğutamamışken, Roma Kraliçeyi tanımadığını ve bir kadının yönetici olamayacağını söyleyerek, İceni kabilesi ile yaptıkları antlaşmayı bozar. İceni kabilesinin topraklarını ele geçireceğini söyler.
Romalılar büyük bir orduyla gelir; ancak krallığın yarısına yerleşmek yerine, tamamının kontrolünü ele geçirdiler.
Kraliçeye halkın önünde işkence
Tacitus’a göre; Romalılar eski yöneticileri küçük düşürmek amacıyla Boudica’yı halkın gözü önünde çıplak bir şekilde döverek, kraliyetin varisi olan iki kızına da tecavüz ettiler. Bunlar yetmezmiş gibi birçok Iceni ailesinin mülklerine el koydular ve kraliyet ailesinin büyük kısmını köle olarak sattılar.
Ayaklanır ve Romalıları topraklarından kovarlar
Tarihçi Dio’nunsa tecavüz ve şiddet içermeyen alternatif bir hikâyesi var. Onun aktardığı versiyonda, Roma’nın paralı askeri olan tefeci Seneca, Britanyalıları kendisinden borç almaya davet eder. Aynı günlerde, Roma Valisi Suetonius İngiltere’deki Roma ordusunun üçte ikisini yanına alarak Galler’e saldırmaya karar verir. Bu arada Kraliçe Boudicca, Iceni, Trinovanti, Cornovii, Durotiges ve diğer kabilelerin liderleriyle bir araya gelir ve Romalıların sahtekârlıklarıyla ve dini yaşamlarını baskı altına almalarıyla ilgili şikâyetlerini paylaşırlar. Toplantının sonunda Romalılara karşı ayaklanmaya ve onları topraklarından kovmaya karar verirler.
Şiddet, tecavüz, kölelik
Tacitus, Annals’ta isyanın başlangıcına ilişkin şu bilgileri sunar: “Iceni Kralı Prasutagus, uzun ve zengin, refah dolu bir dönemden sonra, imparatorun ortak varisleri olarak kendi iki kızını seçmişti. Prasutagus, krallığını ve hane halkını saldırılardan korumak noktasında, gösterdiği itaatten dolayı umutluydu. Ama durum tersine döndü. Önce, dul eşi Boudica tutuklandı ve kızları tecavüze uğradı. Kralın akrabalarına köle gibi muamele edildi. Ve aşağılanmış Iceni halkı durumun daha da kötüye gitmesinden korkuyordu, ardından (kraliyetten) il statüsüne indirildiler. Böylece isyan ettiler.”
Ordu kuruldu
Bu dönemde Vali Suetonius, Kuzey Galler’de askeri bir harekâta çıkmıştı. Boudica bunu harekete geçmek için bir fırsat olarak gördü. Romalılara karşı ayaklanmayı destekleyen diğer kabilelerin liderleriyle gizlice buluştu. Toplantıların sonucunda, kimi tarihçiler, 100 bine yakın savaşçının bulunduğu bir ordu kurulduğuna inanıyor.
Savaşçı kraliçe
Diğer Kelt kadınları gibi Boudica da savaş teknikleri ve silah kullanımı konusunda bir savaşçı olarak eğitilmişti. Deneyimden yoksun olmasına karşın, parlak bir askeri zihne sahip gibi görünüyordu. Boudica’nın amacı yalnızca kendisi ve kızlarının intikamını almak değil, Britanya’daki Roma yönetimini tamamen yok etmekti. Ordusu, üç büyük Roma şehrine saldırmak için bir plan hazırladı. İlk hedefi doğduğu şehir, Camulodunum oldu. Burası, aynı zamanda Roma Briton’unun (Britanya) başkenti ve yönetimlerinin bir sembolüydü.
Suetonius isyanı duydu ve birliklerini hızla Galler’e ilerletti. Britanya’da küçük ama önemli bir finans merkezi olan Londinium’a (Londra) doğru ilerledi. Sadece küçük bir güçle gelen Suetonius, kısa bir süre sonra, şehri savunamadığından tahliye edilmesini emretti. İsyancılar hızla panik içindeki kasabaya girdiler ve Romalıları buradan temizlediler. Daha sonra Verulamium’a (St. Albans) yöneldiler ve şehirdeki en ufak direniş emaresini bile hızla süpürüp attılar. Boudica ve komutasındaki güçler, inanılmaz derecede kısa bir süre içinde başkent de dâhil olmak üzere, Roma Briton'unun en önemli üç şehrini imha etmeyi başarmıştı. Tarihçilere göre Boudica’nın idaresindeki kuvvetler 80 bini aşkın Roma askerini ve sivilini öldürmüştü.
İsyanı bastırma çabaları
Romalılar yaşanan bu hezimet karşısında büyük bir utanca kapıldılar. Yüksek eğitimli orduları, bir kadının liderliğindeki bir grup ‘barbar isyancı’ tarafından dümdüz edilmişti. Vali Suetonius, isyanı ezmek için komşu şehirlerden yeni güçler topladı. Son savaşın yeri bilinmemekle birlikte, West Midlands’da, günümüzde Britanya’dan geçen büyük bir yol olan Watling yolunda gerçekleştiğine inanılıyor.
Boudica’nın zaferleri yayıldıkça, diğer köylerden ve kasabalardan gelen kuvvetler de isyan ordusuna katıldı. Suetonius, Romalı ordusunun üstün taktiklere, eğitime ve silahlara sahip olduğunu biliyordu ancak ordusunun düşük sayısı nedeniyle, isyancıların onu büyük bir saldırıya uğratamayacağı dar bir alanda savaşmayı tercih etti. İsyancıların silahları ve taktikleri Roma’nın askeri taktikleri karşısında başarısızlığa uğrayınca Boudica’nın geri çekilmekten başka seçeneği kalmadı. Kesin rakamlar bilinmemekle birlikte, savaşın neticesinde 80 binin üzerinde Britanyalı isyancının ve yalnızca 400 Romalı askerin öldüğü tahmin edilmekte.
Kraliçe Boudica’nın ölümüne ilişkinde netleşmeyen düşünceler mevcuttur. Kraliçe’nin, 61 yaşında ya aldığı yaralardan ya da yakalanmamak için kızlarıyla birlikte zehir içerek öldüğü ileri sürülmektedir.
(JINNEWS)
