<div id="news-header"><br /> <div class="publish-date"><br /> <div class="clear-fix"><span style="text-transform: initial;">Türk Lirası hızla erirken, </span><a style="text-transform: initial;" href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/yanda%C5%9F" target="_blank" rel="noopener">yandaş </a><span style="text-transform: initial;">firmalar devletten </span><a style="text-transform: initial;" href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a><span style="text-transform: initial;">ve Avro üzerinden aldıkları ihalelerle zenginleşiyor. Kalkınma Bakanlığı verilerine göre, 16 yıllık AKP döneminde kamu özel işbirliği (KÖİ) yöntemiyle </span><a style="text-transform: initial;" href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/yanda%C5%9F" target="_blank" rel="noopener">yandaş </a><span style="text-transform: initial;">firmalara yaptırılan projelerin sayısı 158’e, toplam sözleşme değeri 134.8 milyar dolara ulaştı. Özellikle 2013 yılı 36 proje sayısı ve 70 milyar doları aşan sözleşme değeriyle KÖİ’ler için altın yıl oldu. Çünkü 2013 yılında KÖİ projeleri için özel sektörün aldığı dış borçları, gerektiğinde </span><img style="text-transform: initial;" src="http://www.cumhuriyet.com.tr/thumbs/305x222/Archive/2018/5/25/983137_resource/1.jpg" alt="[Haber görseli]" width="305" height="222" /><span style="text-transform: initial;">Hazine’nin üstlenebilmesi için yasal değişiklik yapıldı. Karayollarından havaalanlarına limanlardan hastanelere kadar KÖİ ile yapılan projelerde borç, alım ve fiyat garantileri </span><a style="text-transform: initial;" href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a><span style="text-transform: initial;">ve Avro üzerinden verildiği için, </span><a style="text-transform: initial;" href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/TL" target="_blank" rel="noopener">TL </a><span style="text-transform: initial;">bu para birimleri karşısında değer kaybettikçe kamu maliyesi üzerindeki yük artarken </span><a style="text-transform: initial;" href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/yanda%C5%9F" target="_blank" rel="noopener">yandaş</a><span style="text-transform: initial;">firmalar zenginleşiyor.</span></div><br /> </div><br /> </div><br /> <div id="news-body-wrapper"><br /> <div id="news-body" class="formatted"><br /> <br /> <strong>73.2 milyar fark</strong><br /> <br /> KÖİ’lerin toplam sözleşme değeri 134.8 milyar <a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a>ancak yine Kalkınma Bakanlığı verilerine göre söz konusu projelerin toplam yatırım tutarı 61.6 milyar <a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a>. Yani söz konusu projelerden <a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/yanda%C5%9F" target="_blank" rel="noopener">yandaş </a>firmaların elde edeceği gelir ile maliyet arasında 73.2 milyar<a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a>fark var. Dahası, gelir belirlenen hedefin altında kaldığında devlet farkı yine dövizle ödeme garantisi vermiş durumda. Örneğin, Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli, şehir hastanelerinde yolcu ve hasta belirlenen hedefin altında kaldığında gerisini devlet ödüyor. Türk Tabipleri Birliği Şehir Hastaneleri İzleme Kurulu raporuna göre, 18 hastanenin toplam yatırım maliyetinin 10.5 milyar <a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a>ancak sözleşme süresince devletin ödeyeceği toplam kira miktarı ise 30.2 milyar <a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a>.<br /> <br /> <strong>Garanti örnekleri</strong><br /> <br /> Örneğin, Avrasya Tüneli’nde yılda 25.6 milyon araç için otomobil başına 4, minibüs başına da 6 <a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/Dolar" target="_blank" rel="noopener">Dolar </a>artı KDV garantisi verildi. Ancak geçiş yapan araç sayısı 2017’de 15.6 milyonda kaldı. Devlet 10 milyon araçlık fark için şirkete 123 milyon <a href="http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/TL" target="_blank" rel="noopener">TL </a>ödedi.<br /> <br /> <strong>Dış borcu artırıyor</strong><br /> <br /> Öte yandan, bu projeler Türkiye’nin dış borcunu artırarak TL’nin erimesinde de büyük rol oynuyor. KÖİ projelerinin finansmanında ağırlıkla başta kamu bankaları olmak üzere bankaların dışarıdan dövizle aldıkları krediler kullanılıyor. Özel sektörün borcunun Eylül 2017 itibarıyla 316 milyar dolara çıkmasında bu projelerin önemli payı var.<br /> <br /> </div><br /> </div>