HDP'nin anadil teklifi: 26'ncı dönemde Anayasa'ya uygun, 27'nci dönemde aykırı

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş’ın, Meclis Başkanlığı’na kamusal alanlarda anadilde hizmet verilmesi amacıyla 11 Eylül 2018 tarihinde sunduğu “Kamu Hizmetlerinin Anadillerde Yerine Getirilmesine Dair Kanun Teklifi”, Meclis Başkanı Binali Yıldırım imzasıyla, Anayasaya aykırılık iddiasıyla reddedildi.

Teklifin reddedilme gerekçesi, şöyle açıklandı: “Anayasanın 3’üncü maddesi 1’inci fıkrası ‘Türkiye devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir’ şeklindedir. Anayasanın 4’ücü maddesi uyarınca mezkür hüküm, değiştirilmeyecek ve değiştirilmesi teklif edilmeyecek hükümler arasında yer almaktadır.”

Söz konusu kanun teklifi, 2 Şubat 2016 tarihinde 26’ncı dönemde milletvekili olan Beştaş tarafından Meclis Başkanlığı’na verilmişti. Aynı teklif, Anayasaya uygun bulunarak, Plan ve Bütçe, Milli Eğitim, İçişleri, Gençlik ve Kültür ile Anayasa komisyonlarına havale edilmişti.

Kanun teklifi, Türkçe dışında diller konuşan yurttaşların, ulusal ve yerel kamu hizmetlerinden kendi anadillerinde yararlanmalarına ve kamu idarelerinin kamu hizmetlerini yurttaşların ekonomik, toplumsal, kültürel ve diğer yaşamsal gereksinimlerini anadillerinde gerçekleştirmelerine olanak tanımayı öngörüyor.

Bölgede Kürtçe konuşan ve Türkçe bilmeyen veya Türkçe bilmekle birlikte kendi anadillerinde konuşmayı tercih eden ve Kürtçe’den başka Lazca gibi farklı dillerin varlığına dikkat çekilen kanun teklifinin gerekçesinde, şu ifadeler yer alıyor: “Bu vatandaşlarımız, askerlik, vergi, oy verme vb vatandaşlık hukuku gereği tüm yükümlülüklerini yerine getirmekte iken sunulan kamu hizmetlerinin sadece Türkçe verilmesinden dolayı, bu hizmetlerden Türkçe bilenlere göre eşit faydalanamamaktadır.” (Kaynak MA / Diren Yurtsever)