<strong>VAN - Gevaş ilçesine bağlı Göründü mahallesinde bulunan Kızıl Kilise,</strong> Anadolu topraklarında bulunan birçok kilise gibi yok olmamak için direniyor. Van Kültür Envanterinde ismi bulunan kilisenin ne bir tabelası var, ne de koruma altında olduğuna dair bir ibare.<br /> <br /> Van’ın Gevaş ilçesine bağlı Göründü (Mihripat) Mahallesi’nde bulunan tarihi Karmrevank Manastırı içerisinde inşa edilen Kızıl Kilise yok olmakla karşı karşıya. Manastırın yıkılmasına rağmen günümüze kadar gelen kilise, Göründü Mahallesi'nin yaklaşık 5 kilometre güneyinde, Akdamar Adası’na bakan yüksek dağlar arasında inşa edilmiş. Kimi kaynaklar kilisenin Vaspuragan Kralı 1. Gagik tarafından yapıldığı belirtilirken, kimi kaynaklar da kilisenin 13. yüzyılda yapıldığı ifade ediliyor.<br /> <br /> Araçla ulaşımın olmadığı ve üç dağ zirvesinin kesiştiği vadi yamacında inşa edilen kilisenin 3 ismi bulunuyor. Kiliseye kimi kaynaklar "Göründü Kilisesi", kimi kaynaklar "Aziz Astuacacın Kilisesi" adını verse de yaygın olarak "Kızıl Kilise" ismi kullanılıyor.<br /> <br /> <strong>‘KİLİSE’NİN BİRÇOK YERİ YIKILMIŞ VAZİYETTE’</strong><br /> <br /> Kubbesi sekizgen piramit olan kilise, 12 metre yükseklik, 6 metre genişlik ve 4 dik sütun üzerine inşa edilmiş. Kilise, tıpkı diğer Ermeni yapıtlarında olduğu gibi 4 yapraklı yonca görüntüsü veriyor. Taş bloklarla yapılan kilisenin tavanı başta olmak üzere birçok yeri ise bugün itibariyle yıkılmış durumda. Kilise’nin dış duvarlarında bulunan Ermenice yazılı çok sayıda taş işlemesinin olması dikkat çekerken, siyah bazalt taşlar üzerinki yazıtlarda ise kilisenin 15. yüzyılda inşa edildiği yazıyor.<br /> <br /> <strong>YAZITLARI ETRAFA YAYILMIŞ</strong><br /> <br /> Kapüşonlu 4 penceresi bulunan kilisenin her penceresinin üzerinde ise yazılı kitabelerin bulunması dikkat çekerken, manastıra ait çevre duvarı, hizmet odaları ve keşiş odalarının ise yıkıldığı görülüyor. Kilisenin hemen yanı başında bulunan ve Ermenice yazıtların bulunduğu mezar taşları ise, sağa sola savrulmuş bir vaziyette duruyor.<br /> <br /> <strong>KİLİSE DEFİNECİLER TARAFINDAN TAHRİP EDİLİYOR</strong><br /> <br /> Kilisenin içi, dış cephesi ve birçok yerinin defineciler tarafından kazılarak tahrip edildiği görülürken, yine tarihi yapıtın birçok noktası ise tahrip edilmiş durumda.<br /> <br /> Van Kültür Envanterinde ismi bulunan kilisenin ne bir tabelası ne de koruma altına alındığına dair herhangi bir yazılı tabela bulunmaması dikkat çekiyor. Yıkılan kilisenin restorasyonu için ise şuana kadar bir girişim başlatılmış değil.<br /> <br /> <strong>(MA / Müjdat Can – Mahmut Ruvanas)</strong>