Kadınların üretici gücü: Teşi

ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ/IĞDIR - Yünden ip elde etmede kullanılan Mezopotamya’nın en eski geleneklerinden biri olan teşi kültürü hala yaşatılıyor. Bu geleneği köyünde tek başına sürdüren Latife Taban, “Teşi kadınların üretici ve yaratıcı güç olduğunun göstergesidir” dedi.

Mezopotamya'da kadınların, tarih boyunca koyun yününden ip elde etmek için kullandığı ‘teşi’ teknolojiyle birlikte unutulmaya yüz tutuyor. Özellikle kadınlar halı, kilim, çorap yapımında kullanılan yünü eğirmek için elinden düşürmediği teşi geleneği, Iğdır’ın Tuzluca ilçesine bağlı Pirli köyünde devam ediyor. Köyde bu geleneği tek başına yaşatan Latife Taban, geçmişte koyun yününden halı, kilim, yorgan, kışlık çorap ve çuval yaptıklarını söyledi.

Yünü ipliğe dönüştürmenin oldukça zahmetli olduğunu anlatan Latife , "Koyun yününü önce suda temiz yıkadıktan sonra serip kurumasını bekliyoruz. Daha sonra yün tarağıyla defalarca tarıyoruz. Bu işlemleri bitirdikten sonra tel haline getirip teşi ile iplik haline getiriyoruz. Bu da oldukça sabır isteyen bir iştir. Teşi yıllarca süre gelen bir kadın kültürüdür. Bu aslında Êzidîlerden gelme bir kültürdür. Eskiden teşinin her üretiminden faydalanılırdı. Ama bu döneme baktığımız zaman teknolojinin gelişmesi ile beraber teşi kültürü eritildi. Eskiden Iğdır'da Êzidî, Kürt, Azeri ve Ermeni kadınlar bir araya gelir ve teşi günleri yapardık. Bu da teşi kültürünün aslında her halktan kadınların kültürü olduğunu gösteriyor. Kadınlar beraber üretirlerdi. Bu oldukça anlamlıydı” dedi.

Bu kültürün yaşatılmasının toplumsal sorumluluk olduğunu belirten Latife, çoraptan elbiseye kadar birçok ihtiyacı teşi ile ürettiklerini dile getirdi. Bunun aslında kadınların üretici ve yaratıcı güç olduğunu gösterdiğine işaret eden Latife, “Ekonomik olarak durumu kötü olan kadınlar teşi ile geçimlerini sağlarlardı. Bu kültürün kadınlar tarafından korunması gerekir. Kadınlar yine eskisi gibi hünerlerini ve yaratıcı taraflarını göstermelidir. Bu da özüne dönmek ile olabilecek bir şey” diye konuştu.

 jınnews