<p class="MsoNoSpacing"><span style="font-size:18px;">Mario Benedetti'yi Hatırlamak</span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">"Âşık olduğunuzda kimseye hiçbir şey izah etmeyin, ayrıntılara girmeden aşkın sizi istila etmesine bırakın kendinizi."</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">(Mario Benedetti)</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span style="background:white"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">İnsanlarımı seviyorum; bunu mülkiyetçi bir mahiyette söylemiyorum. Evet, benim insanlarım var: Eduardo Galeano, Giordano Bruno, Albert Schweitzer, Sakallı Celal, Rosa Lüksemburg, Tevfik Fikret, Spinoza, Cristina Peri Rossi, Mercedes Sosa, Victor Jara, Esclarmonde de Foix... Onlarla ben, olduğumdan daha fazlasıyım. Onlar benim can suyum, hayat membaım. Onların yaşamlarını avuç avuç dinçlik veren bir su misali suratıma çalıyorum, ruhuma onların nefesini çekiyorum, onların muhayyel çehresini öpüyorum. İyi ki vardılar, iyi ki varlar ve iyi ki var olacaklar! Onlar erdem timsali güzelim, cânım insanlar; canımda can, gönül hanemin baş mihmanları. Safa geldiler, başım gözüm üstüneler, ebedi dostlarım onlar... İşte o güzelim insanlarımdan biri de Mario Benedetti… </span></span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Fidan boylu bir ismi var onun: Mario Orlando Hardy Hamlet Brenno Benedetti Farrugia... Kavganın, sevdanın, sürgünlerin şairi, sergüzeşt bir ömrün öznesi. 1920 tevellütlü, 45 Kuşağı'na mensup bir gazeteci, şair, yazar, komünist, büyük harfle yazılanından İNSAN... Her daim mütebessim, handan, munis... </span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Paso de los Toros isimli küçğmen bir kasabada İtalya’ya hicret etmiş varsıl bir İtalyan aile çocuğu olarak doğar. Babası bağcı ve kimyagerdir. Ancak dolandırılınca ailenin bütün birikimini yitirir ve Mario Benedetti henüz dört yaşındayken aile medar-ı maişet belasına Montevideo’ya göç eder. Öylesine dişli bir yoksulluk musallat olur ki aileye, annesi bütün tabak takımlarını satmak ve gümüşlerini bozdurmak zorunda kalır. Benedetti ailesi birkaç yıl boyunca fersude bir barakada yaşamak zaruretinde kalır, ta ki babası devlet dairesinde bir iş bulana kadar... </span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">“Aşk küçük ayrıntılarla doğar, yine onların eksikliğinde ölür.”</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Güney Amerika'nın ufacık tefecik bir ülkesi olan, bu yüzden "paisito" diye de anılan Uruguay, 60'larda birkaç yıl için de olsa kendisini devrimin beşiği olarak bulur. Ümitvar vakitlerdir Uruguay için. Che, kısacık bir konukluğu esnasında Uruguay'da bir kahraman olarak karşılanır. Tupamaro gerillaları, köylü ayaklanmalarına ve dağ boylarını mesken tutmuş gerilla hareketlerine kentli alternatif bir hareket sunmaktadır. Marcha gazetesi ve başkaca platformlardan yazarlar, devrimci faaliyetleri desteklemek adına yoğun bir teorik teşrik-i mesaide bulunurlar. Mario Benedetti de işte o hercümerçli ve nikbin zamanların şairi ve aydınıdır. Aşk ve direniş şiirleriyle, erotik ve poetik olanı ustaca meczedişiyle saygınlık kazanır. </span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Vazgeçme </span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Vaktin var hâlâ</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Erişmek ve taze bir başlangıç adına</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Kabullen gölgelerini</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Korkularını sakla</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Serazat bırak yüreğini</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Yine, yeniden kanatlan</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Mağlup zamanlarda</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Süpür yıkıntıları</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Dağıt bulutları</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Ve arz-ı endam etsin gökyüzü</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Sakın ola yılma</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Hayat nedir ki bundan başka</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Erteleme yolculuğu</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Yürü hayallerinin ardı sıra</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Kabullenme mağlubiyeti</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Soğuk yaksa da, korku ısırsa da</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Güneş saklansa, rüzgâr sükûtta karar kılsa da</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Ruhunda hâlâ ateş var</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Ve umut var düşlerinde hâlâ</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Hayat senindir, arzun senin</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çünkü sevdin ve sevildin</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çünkü şarap var ve aşk hakikatli</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çünkü hiçbir yara yoktur ki zaman reva olmasın </span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Kaldırsana kilitleri</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Açılsın kapılar</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Terk et seni koruyan duvarları</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Hayatı yaşamayı ve meydan okumayı kabullen</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Kahkahalarını geri al</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Bir ezgiyi temrin et</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Muhafızları alt et ve uzat ellerini</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Kanatlarını aç</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Ve yeniden dene</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Hayatı kutla ve gökyüzünü geri al</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Vazgeçme, lütfen pes etme</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Soğuk yaksa da, korku ısırsa da</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Güneş gizlense, rüzgâr sükûtta karar kılsa da</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Ruhunda hâlâ ateş var</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Ve umut var düşlerinde hâlâ</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çünkü her gün taze bir başlangıçtır</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çünkü şimdi tam da zamanıdır ve en doğru andır</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çünkü yalnız değilsin</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çünkü seni seviyorum</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Çeviren: Serdar Taş</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">60'larla birlikte bu ufarak ve nispeten huzurlu olan ülke, giderek bütün bir kıtayı kuşatan gerilimlerden ve tansiyondan payına düşeni almaya başladı. Benedetti, Marcha'da radikal dönüşüm çağrısında bulunan yürekli politik makaleler kaleme alır. Uruguay'daki bütün sol hareketlerin ortak bir politik cephe ve güzergâhta buluşmasını sağlamaya yönelik "Amplio Frente" yani "Geniş Cephe" denilen örgütlülüğün kurulmasında öncülerden biri de odur.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">70'lerle birlikte ülkedeki devrimci karakterdeki hareketlilik ve radikal dönüşüm tehdidi, ordunun devreye girmesine ve Uruguay gibi barışçıl, şiddetsizliğin süreklilik kazandığı bir ülkede daha önce tanık olunmamış bir siyasi ve militarist baskının tedavüle sokulmasına neden olur. 73 yılında tıpkı Cristina Peri Rossi gibi o da ülkeyi terk etmek ve politik sürgünlüğe mahkûm ve mecbur edilir. Arjantin'e sığınmak üzere River Plate'e geçtiğinde paramiliter ölüm mangasından bir militanca tehdit edilir ve derhal ve behemehal Peru'ya iltica eder. Ancak ne var ki altı ay sonra Peru'dan da sınır dışı edilir. Sonunda, Casa de las Américas yayınevi için çalıştığı Küba'ya yerleşir ve Franco sonrasında İspanya'yı sıklıkla ziyaret eder.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Sürgünlük deneyimi, Benedetti'nin ömrünün bilhassa ikinci yarısına damgasını vurur. Sürgünlüğün yeni insanlar tanımak, farklı çevreler, mekânlar keşfetmek ve saygınlık halkasını genişletmek gibi müspet yanları olduğunu kabul etmekle birlikte asla bir daha evine dönemeyeceği duygusu onu oldukça örseler. Ne de olsa mutlu sürgünlük yoktur... Diktatörlüğe karşı en davudi, sakınımsız, tavizsiz seslerden, Uruguay’ın en ışıltılı edebi kandillerinden biridir o. El desexilio y otras conjeturas (Sürgün ve Diğer Varsayımlar, 1984) kitabında sürgün olmaklığın hüznünü, acısını ve sürgünlüğe dayanma yollarını işlediği en dokunaklı kitabı, işte bu sürgün yıllarının mahsulüdür.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">"Ülkenizden sürgün gittiğinizde kendinizi yaralanmış ve yabancı hissedersiniz ve geri döndüğünüzde hâlâ sürgün edilmiş hissedersiniz, çünkü hem siz değişmişsinizdir, hem de ülkeniz."</span></span></i></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Benedetti şiir, roman, kısa öyküler ve politik makaleler yazmaya devam eder. Latin Amerika ve İspanya'da, her şeyden önce, aşktan ve politik bağlılıktan olabildiğince doğrudan ve tutkuyla bahsetmeye çalışan bir şair olarak hatırlanır. Poetik olanla erotik olanı şairaneliğe düşmeden yekvücut kılan, gündelik dili poetik dilin çekirdeğine ustalıkla yediren billur, berrak, şefkatli, sevecen bir şiir estetiği inşa ve icra etti o. Onun şiirleri her yerde v herkesleydi: Öğrencilerin sırt çantasında, kitlesel gösterilerde, yazılama olarak umumi duvarların yüzeyinde, dost meclisinde, yoldaş mahfilinde… </span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">Ölümünün arifesinde şöylesi bir vasiyette bulunur sevdiceğine:</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="font-size:18px;"><span style="background:white"><span style="line-height:normal"><i><span antiqua="" book="" style="font-family:"><span style="color:#050505">"Gömüldüğümde tabutuma bir tükenmez kalem koymayı unutma."</span></span></i></span></span></span></p>