Yusuf Özkan / Lahey
Yaklaşık 139 yıllık tablo, İsveçli mobilya mağazası IKEA’ya ait bir çantadaki yastığın içinde iade edildi. Van Gogh’un 1884 yılında 31 yaşındayken yaptığı “Bahar Bahçesi” adlı tablo, ülkenin kuzeydoğusundaki Groningen kentindeki Groninger Müzesi’nde bulunuyordu.
Sergilenmesi için Amsterdam yakınlarındaki Laren kasabasında bulunan Singer Müzesi’ne ödünç verilen tablo, 30 Mart 2020’de çalındı.
Sabaha karşı saat 03:15 sıralarında hırsızlar, ön taraftaki cam kapıyı balyozla kırarak müzeye girmeyi başardı.
Alarmın çalması üzerine hırsızlar, polis gelmeden Bahar Bahçesi tablosunu alarak kaçtı. Hırsızlık olayından birkaç ay sonra Hollandalı sanat dedektifi Arthur Brand'a, Van Gogh tablosunun ön ve arka fotoğrafları gönderildi.
Fotoğrafta, Amerikan The New York Times gazetesinin 30 Mayıs 2020 tarihli nüshası ile geçmişte Van Gogh'un iki eserini çalan Amsterdamlı hırsız Octave Durham’ı konu alan Wilson Boldewijn'in "Usta Hırsız" adlı bir kitabı da yer aldı.
Hollanda polisi, 24 Eylül 2021’de Utrecht yakınlarındaki Baarn kasabasında 59 yaşındaki Nils M. adlı kişiyi, Bahar Bahçesi tablosunun çalınması nedeniyle tutukladı.
Laren’daki hırsızlıktan kısa bir süre sonra Leerdam kentindeki bir müzeden Frans Hals tablosunu çalmakla da suçlanan Nils M.’nin, her iki suç mahallinde de DNA'sı bulundu.
Hollanda’daki Lelystad Mahkemesi, milyonlarca euro değerindeki iki tabloyu çaldığı gerekçesiyle Nils M.‘yi 8 yıl hapis cezasına çarptırdı.
Ancak Van Gogh tablosu bir türlü bulunamadı.
Hollanda polisi, tablo hırsızının ele geçirilen yazışmalarını inceleyerek Bahar Bahçesi’nin izine rastladı.
Van Gogh’a ait eserin, hapis cezası almaları durumunda bunu ceza indirimi için bir araç olarak kullanmak isteyen bir suç örgütüyle bağlantılı olduğu belirlendi.
Hollandalı polisi, sanat dedektifi Arthur Brand ile birlikte, tabloyu geri alabilmek için yoğun bir çalışma başlattı.
'Baş ağrısı haline geldi'
Brand, "Tablo, yeraltı dünyasında baş ağrısı haline geldi, artık kimse istemiyordu çünkü ağır cezalar vardı" diye konuştu.
Brand, tabloya ulaşabilmek için iz sürmeye başladı.
Hollandalı sanat dedektifi, yoğun araştırma ve müzakerelere devam ederken, 2 hafta önce isimsiz bir telefon aldı.
Telefondaki ses, kayıp tablonun kendisinde olduğunu öne sürerek, “Size Bahar Bahçesi’ni geri verebilirim” dedi.
Gergin geçen 2 hafta boyunca bu kişiyle müzakerelerde bulunan Brand, esrarengiz ihbarcının güvenini kazanmayı başardı.
Tabloyu elinde bulunduran kişi, Amsterdam’da bir doğum günü partisindeyken Brand’la yüz yüze görüştü.
Telefonla, "Arthur, seni görüyorum. Lütfen buraya gel" yazılı bir mesaj gönderen ihbarcı, görüşmede, baş ağrısı haline gelen tabloyu teslim etme gerekçesini anlattı.
Dedektif Brand, Tabloyu iade eden kişinin soyguna karışmadığını vurgulayarak, “o kişinin güvenliği için" teslim gerekçesini açıklamadı.
Brand ve ihbarcı, tablonun teslimi konusunda geçen Pazartesi günü için anlaştı.
Bahar Bahçesi adlı tablonun sahibi Groninger Müzesi’nin Müdürü Andreas Blühm ve sanat dedektifi Brand, heyecanla beklemeye başladı.
Pazartesi öğleden sonra, Brand’ın evinin kapısı çalındı. Yaklaşık 3,5 yıldır kayıp olan tablo, IKEA çantasında bir yastığın içinde, baloncuklu ambalaja sarılı halde kendisine teslim edildi.
Çantadan çıkan tabloyu inceleyen müze müdürü Blühm’ün, “Evet, bu o” demesi üzerine gözlerinin dolduğunu anlatan Arthur Brand, bu anı kadeh kaldırarak kutladıklarını söyledi. Müze müdürü Blühm’e göre, Van Gogh’un eseri biraz hasar görmüş.
Tablo, Van Gogh Müzesi uzmanları tarafından restore edilecek. Ardından da Groninger Müzesi’nde yeniden sergilenmeye başlanacak.
Bahar Bahçesi, Vincent van Gogh’un erken dönem yapıtlarından. Ahşap üzerine monte edilmiş kağıt üzerine yağlı boya ile çalışılan resim, 1884 baharında yapıldı.
Van Gogh, bu eserini ebeveynlerinin de yaşadığı Eindhoven yakınındaki Nuenen köyündeki papaz evinin bahçesinde yaptı.
57 santimetre genişliğinde ve 25 santimetre yüksekliğindeki tablonun değeri 1 ila 6 milyon euro arasında ifade ediliyor.