Kamuoyuna, Kürt yazar ve araştırmacılardan Prof. Taner Akçam’a tepki… ‘’Prof. Dr. Taner Akçam’ın 20 Nisan 2021 tarihinde, Gazete Duvar’da Filiz Gazi ile yaptığı söyleşide birçoğumuzun katıldığı veya katılmadığı görüşler, belirlemeler yer almaktadır. Bu son derece olağandır. Ancak Akçam söyleşinin bir yerinde, ”19. yüzyıl feodal toplumunda örneğin Kürt bölgelerinde Kürt ağaları, evlenen Ermenilerin ilk gece hakkına sahiplerdi.” şeklinde genelleyici bir ifade kullanmaktadır. Bugüne dek gerek Kürd toplumunda gerekse Ermeni toplumunda geçmişteki ilişkilerle ilgili olarak olumlu veya olumsuz, gerçek ya da gerçek dışı çok şey söylenmiştir. Ancak böyle bir şey duyulmuş ve yazılmış değildir. Taner Akçam, belgelerim var, bazı kaynaklarda geçmektedir dese de söylenenler bilimsellikten ve inandırıcılıktan uzak olduğu gibi, her iki halkın tarihsel ve toplumsal değerleriyle de bağdaşmamaktadır. Kürd ve Ermeni toplumlarının geleneğinde iddia edildiği gibi bir durum söz konusu bile olamaz. Bu konularla ilgili yazılar yazan, kitaplar yayımlayan Taner Akçam’ın, böyle bir şey yazması, genelleme yaparak Kürt ve Ermeni toplumuna yakıştırması şaşırtıcı ve düşündürücüdür. İki halkın da uğradığı bunca haksızlık, mağduriyet varken; devasa sorunlar orta yerde duruyor iken, 'ilk gece hakkı' gibi absürd bir iddianın sansasyonel bir tarzla ortaya atılması anlaşılır bir durum değildir. Bu, her iki halka da hakarettir. Ayrıca Prof. Taner Akçam’ın üsttenci dilini ve bakışını reddediyoruz. Bu yaklaşım Türk resmi ideolojisinin sol tezahürüdür. Prof. Taner Akçam'ın daha da ileri giderek öznel düşüncelerini bilimsel çalışmayla perdelemesi, bilimsel ve etik değerlere ne kadar ucuz yaklaştığının da göstergesidir. Akçam Kürdleri ve Ermenileri aşağılamanın yanı sıra etik ve bilimsel değerleri de çiğnemiştir. Prof. Taner Akçam söz konusu iddiası ile ilgili M.S. Lazarev tarafından yazılan ‘’Kürdistan ve Kürt Sorunu’’ isimli kitabı kaynak göstermiştir. Lazarev’in çalışmalarını Kürtçe’ye çeviren Kürt yazar Têmûrê Xelîl, Akçam’ın iddiasının uydurma ve asılsız olduğunu, bilimsellikten uzak bir biçimde bilinçli olarak çarpıtıldığını ifade etmiştir. Bu yanlış ve temelsiz iddiadan dolayı Taner Akçam’ı kınıyor ve kendisini iki halktan da özür dilemeye davet ediyoruz.” 1. Abdulkadir KÜÇÜKBAYRAK - Avukat 2. Abdullah KAHRAMANER –Aktivist 3. Abdurrahman DEMİR - Gazeteci 4. Abdurrahman YALÇIN – Eğitimci 5. Abdurrahim GÖZEGİR - Gazeteci 6. Abit GÜRSES – Gazeteci 7. Adem AK - Avukat 8. Ahmet ACAR - Siyasetçi 9. Ahmet GEGEZ – Yazar 10. A.Hakim DAŞ – DGD Yönetici 11. Ahmet KANİ – Yazar 12. Ali BURAN – Yazar 13. Ali GÖKKAYA – Mühendis 14. Aydın HASAR – İş İnsanı 15. Aydın RONAK – Müzisyen 16. Ayşe CENGİZ - Diyetisyen 17. Azad SAĞNIÇ – Araştırmacı Yazar 18. Aliseven AKTAŞ – Aktivist Eğitimci 19. A. Ekber UĞUZ – Trafik Teknisyeni 20. A. Sidar KİSİN - Sosyal Danışman 21. Bakır İNANÇ – İş İnsanı 22. Bahoz ŞAVATA – Araştırmacı Yazar 23. Baran ZEYDANLIOĞLU – Araştırmacı Yazar 24. Battal BATTE - Muhesebeci 25. Barij Celâli - Gazeteci 26. Behram BİLGİN – Mühendis 27. Behzat BATTE – Mühendis 28. Bedran ACAR - PAK 29. Berzan KILIÇARSLAN - Müzisyen 30. Cahide Özkök KALYONCU - Aktivist 31. Celâl TEMEL – Araştırmacı Yazar 32. Ceng SAĞNIÇ – Siyaset Bilimci (ABD) 33. Cevher CENGİZ - Siyasetçi 34. Dr. Muhammet GÖZÜTOK - Felsefeci 35. Erdoğan AKTAŞ – Aktivist 36. Ertan İLDEN – Mühendis 37. Eser Karayel – Psikolog 38. Fahri KARAKOYUN - Avukat 39. Fahriye ADSAY – Çevirmen Yazar 40. Fatê ESKER – Eğitimci 41. Faysal FIRAT - Aktivist 42. Ferhat SAĞNIÇ – Nivîskar 43. Fethullah ELÇİ – Avukat 44. Ferzende BOZKUŞ- İş İnsanı 45. Fırat SÖZERİ - Yazar 46. Fuad KUMRUASLAN – Aktivist 47. Haluk YILDIZHAN – Esnaf 48. Hekim COŞKUN – Aktivist-Mali Müşavir 49. Hasan DOĞAN – Ticaret 50. Hüseyin ASLAN – Mühendis 51. Hüseyin ELÇİ - İlahiyatçı 52. Hüseyin TOPAL – Avukat 53. Hüseyin TURHALLI – Yazar 54. İbrahim ASLAN – Mühendis 55. İbrahim GÜÇLÜ - Avukat 56. İbrahim GÜRBÜZ – Yazar 57. İbrahim Halil BARAN – PAK-KURD 58. İbrahim MASOOD - Siyasetçi 59. İbrahim MUTLU – Mali Müşavir 60. İbrahim UEREYİL- Akademi (Almanya) 61. İhsan TAŞ – Yazar 62. İmam TAŞÇIER – Milletvekili 63. İrfan AMEDÎ - Teolog 64. İsmail BEŞİKÇİ – Sosyolog Yazar 65. İzzet BEKTAŞ – Mali Müşavir 66. İzzet ÇELEBİ – Aktivist 67. Kadir SATİK - Yayıncı 68. Kahraman OĞUZ - Sanatçı 69. Halil MİRKAN – İş İnsanı 70. Kamil SÜMBÜL - Mühendis 71. Kasım FIRAT –Şeyh Said Derneği 72. Kejê BÊMAL – Gazeteci 73. Kerem SERHEDİ – Araştırmacı Yazar 74. Kemal SÜPHANDAĞ - Yazar 75. Kenan Fani DOĞAN – Siyasetçi 76. Köroğlu KARAASLAN – Yayıncı 77. Leyla DENLİ – Haber Editörü 78. Mahmut Feyzi FIRAT – Aktivist 79. Mehmet Ali ERDOĞAN - Avukat 80. Mehmet ERMİŞ - PAK PM 81. Mesut BAŞTÜRK - Yazar 82. Mevlüt ŞENER – Avukat 83. Mucahit Özden HUN – Araştırmacı Yazar 84. Muhammed SALAR - Yazar 85. Muhsin TAŞAR – Avukat 86. Murat SATIK – Yayıncı (Le Monde Kürtçe) 87. Mustafa BALBAL – Yazar 88. Mustafa KONUK – Matbaacı 89. Mutlu CAN - Yazar 90. Mihemed Seid TEMEL - Yazar 91. Mihraç MUSTAFA – Gazeteci 92. Necdet GÜNDEM - Yazar 93. Nedim BARAN – Yayıncı 94. Nezir CİBO – Tarihçi Yazar 95. Nihat GÜLTEKİN - Yazar 96. Nihat KARADEMİR - Yazar 97. Nimetullah ATAL – Bitlis Akademi 98. Nizamettin ELÇİ – Şair Yazar 99. Nurullah TİMUR - PAK 100. Ömer ÖZMEN – Eğitimci 101. Ömer BARAN – Eğitimci 102. Ramazan BULUT – Aktivist 103. Ramazan KAHRAMANER – Futb.Teknik Direktör 104. Reşid DELİ - Aktivist 105. Roşan LEZGİN – Araştırmacı Yazar 106. Rozerin URUCU – Gazeteci (Paris) 107. Ruken Hatun TURHALLI – Gazeteci 108. Rûken YEŞİLBİNGÖL - Tercüman 109. Selahattin GÜVENÇ – Göç-Der 110. Seid VEROJ – Araştırmacı Yazar 111. Serhat YALÇIN - Öğretmen 112. Serbest Ferhan SİNDİ - Yazar 113. Serdem KAHRAMAN – Yayıncı 114. Sıddık Sami FEROĞLU - Aktivist 115. Sıdkı ZİLAN – Avukat 116. Suad HAYMATLOS – Yazar 117. Suphi ÖZGEN – HEZ-KURD 118. Sibel KORKMAZ - Çevirmen 119. Şahin AYAZ – Yazar 120. Şakir EPÖZDEMİR - Yazar 121. Şeyhmus TURŞUK – Doktor 122. Şeyhmus AĞIRMAN - Mühendis 123. Şükrü KAHRAMAN - Eğitimci 124. Têmûrê Xelîl – Çevirmen Yazar 125. Veysi AKKUŞ - Eğitimci 126. Yaşar KARADOĞAN - Yazar 127. Yekta UZUNOĞLU – Doktor (Çek Cum) 128. Yusuf Ziya DÖĞER – Sosyolog Yazar 129. Yüksel AVŞAR - Aktivist 130. Xalid SADİNİ – Yazar 131. Zerya DİLSOZ – Teolog 132. Qahir BATEYİ – Yayıncı Yazar Berteka Rewşenbîrên Kurd ji bo Prof. Taner Akçam ‘’Di hevpeyvîna Prof. Dr. Taner Akçam ku di 20ê Nîsanê de, di Gazete Duvarê de bi Filiz Gazi re kiriye, nerîn û kifşkirinên ku gelek ji me tevlî wan nabin cih digre. Ev gelekî asayî ye. Lêbelê, Akçam di cihekî hevpeyvînê de gotinek bi awayekî gelemperî bi kar aniye û gotiye, ‘‘Di sedsala19an de di civaka feodal de, mînak li heremên Kurdan, şeva ewilî ya Ermenên dizewicîn, mafê axayên Kurdan bû.’’ Heta îro jî, him di civaka Kurdan de him jî di civaka Ermenan de, di derbarê têkiliyên borî de gelek tiştên erênî yan neyînî, rast an nerast hatine gotin. Lêbelê, tiştekî wiha ne hatiye nivîsîn, ne jî hatiye bihîstin. Her çiqas Taner Akçam dibêje, delîlên min hene, di hin çavkaniyan de derbas dibe jî, tiştên tên gotin ji zanistiyê û ji bawerdêriyê dûr e, herwiha li dîrok û nirxên her du civaka jî li hev nayên. Di kevneşopiya civakên Kurd û Ermenan de, rewşeke weke tê îdiakirin dûrî aqilan e, ne mimkin e. Taner Akçamê ku di derbarê van mijaran de dinivîsîne û pirtûkan diweşîne, dema di nivîsekê de bi awayekî gelemperî civaka Kurd û Ermenan hêjayî vê îdiaya nebaş dibîne, fikarê çêdike. Tevî hebûna ewqas bêmafî û stembariya her du gelan û pirsgirêkên pir mezin ku hîn nehatine çareserkirin, dema îdiayek beradayî weke ‘mafê şeva ewilî’ bi awayekî sosret tê derpêşkirin, ecêb e. Ev li hemberî her du gelan, bêrûmetî ye. Herwiha em ziman û nêrîna Prof. Taner Akçam a serxwegir napejirînin. Ev nerîn, diyarbûna çep a îdeolojiya fermî ya Tirk e. Prof. Taner Akçam, hinekî din lê zêde dike û bi xebatek zanistî, ramanên xwe yên li gor nerîna takekesî, vedişêre. Ev jî nîşaneya ku çiqasî bi sivikayî nêzî nirxên etîk dibe ye. Akçam, tevî ku Kurd û Ermenan biçûk dixe, nirxên etîk û zanistî jî binpê dike. Prof. Taner Akçam, li ser îdiaya xwe pirtûka bi navê ‘‘Kurdistan û Pirsgirêka Kurd’’ ya ji aliyê M.S. Lazarev hatiye nivîsandin weke çavkanî nîşan dide. Nivîskarê Kurd Têmûrê Xelîl ku xebatên Lazarev werdigerîne Kurdî, dibêje îdia derew e û bêbinî ye, herwiha ji zanistiyê dûr e û bimebest hatiye berevajîkirin. Em ji bo vê îdiaya derew û bêbinî, Taner Akçam şermezar dikin û bang lê dikin, da ku lêborînê ji her du gelan bixwaze.’’ 1. Abdulkadir KÜÇÜKBAYRAK - Parezêr 2. Abdullah KAHRAMANER –Aktivist 3. Abdurrahman DEMİR - Rojnemewan 4. Abdurrahman YALÇIN – Perwedekar 5. Abdurrahim GÖZEGİR - Rojnemewan 6. Abit GÜRSES – Rojnemewan 7. Adem AK - Parezêr 8. Ahmet ACAR - Siyasetmedar 9. Ahmet GEGEZ – Nivîskar 10. A.Hakim DAŞ – DGD 11. Ahmet KANİ – Nivîskar 12. Ali BURAN – Nivîskar 13. Ali GÖKKAYA – Endezyar 14. Aydın HASAR – Malnîş 15. Aydın RONAK – Müzisyen 16. Ayşe CENGİZ - Diyetisyen 17. Azad SAĞNIÇ – Lêkolîner-Nivîskar 18. Aliseven AKTAŞ – Aktivist Eğitimci 19. A. Ekber UĞUZ – Teknisyen 20. A. Sidar KİSİN - Peşniyarvan 21. Bakır İNANÇ – Malnîş 22. Bahoz ŞAVATA – Lêkolîner-Nivîskar 23. Baran ZEYDANLIOĞLU – Lêkolîner-Nivîskar 24. Battal BATTE - Muhesebeci 25. Barij Celâli - Rojnemewan 26. Behram BİLGİN – Endezyar 27. Behzat BATTE – Endezyar 28. Bedran ACAR - PAK 29. Berzan KILIÇARSLAN - Müzisyen 30. Cahide Özkök KALYONCU - Aktivist 31. Celâl TEMEL – Lêkolîner-Nivîskar 32. Ceng SAĞNIÇ – Siyasetmedarê Zanistî (ABD) 33. Cevher CENGİZ - Siyasetmedar 34. Dr. Muhammet GÖZÜTOK - Felsefevan 35. Erdoğan AKTAŞ – Aktivist 36. Ertan İLDEN – Endezyar 37. Eser Karayel – Psikolog 38. Fahri KARAKOYUN - Parezêr 39. Fahriye ADSAY – Wergêrwan-Nivîskar 40. Fatê ESKER – Perwedekar 41. Faysal FIRAT - Aktivist 42. Ferhat SAĞNIÇ – Nivîskar 43. Fethullah ELÇİ – Parezêr 44. Ferzende BOZKUŞ- Malnîş 45. Fırat SÖZERİ - Nivîskar 46. Fuad KUMRUASLAN – Aktivist 47. Haluk YILDIZHAN – Karsaz 48. Hekim COŞKUN – Aktivist-Mali Müşavir 49. Hasan DOĞAN – Malnîş 50. Hüseyin ASLAN – Endezyar 51. Hüseyin ELÇİ - İlahiyatçı 52. Hüseyin TOPAL – Parezêr 53. Hüseyin TURHALLI – Nivîskar 54. İbrahim ASLAN – Endezyar 55. İbrahim GÜÇLÜ - Parezêr 56. İbrahim GÜRBÜZ – Nivîskar 57. İbrahim Halil BARAN – PAK-KURD 58. İbrahim MASOOD - Siyasetmedar 59. İbrahim MUTLU – Şewirmend 60. İbrahim UEREYİL- Akademi (Almanya) 61. İhsan TAŞ – Nivîskar 62. İmam TAŞÇIER – Parlamenter 63. İrfan AMEDÎ - Teolog 64. İsmail BEŞİKÇİ – Nivîskar-Sosyolog 65. İzzet BEKTAŞ – Şewirmend 66. İzzet ÇELEBİ – Aktivist 67. Kadir SATİK - Weşanger (Le Monde Kurdî) 68. Kahraman OĞUZ - Hunermend 69. Halil MİRKAN – Malnîş 70. Kamil SÜMBÜL - Endezyar 71. Kasım FIRAT – Ş Serekê Derneka Şeyh Seid 72. Kejê BÊMAL – Rojnemewan 73. Kerem SERHEDİ – Lêkolîner-Nivîskar 74. Kemal SÜPHANDAĞ - Nivîskar 75. Kenan Fani DOĞAN – Siyasetmedar 76. Köroğlu KARAASLAN – Weşanger 77. Leyla DENLİ – Editörê Nuçeya 78. Mahmut Feyzi FIRAT – Aktivist 79. Mehmet Ali ERDOĞAN - Parezêr 80. Mehmet ERMİŞ - PAK PM 81. Mesut BAŞTÜRK - Nivîskar 82. Mevlüt ŞENER – Parezêr 83. Mucahit Özden HUN – Lêkolîner-Nivîskar 84. Muhammed SALAR - Nivîskar 85. Muhsin TAŞAR – Parezêr 86. Murat SATIK – Weşanger (Le Monde Kurdî) 87. Mustafa BALBAL – Nivîskar 88. Mustafa KONUK – Weşanger 89. Mutlu CAN - Nivîskar 90. Mihemed Seid TEMEL - Nivîskar 91. Mihraç MUSTAFA – Rojnemewan 92. Necdet GÜNDEM - Nivîskar 93. Nedim BARAN – Weşanger 94. Nezir CİBO – Nivîskar 95. Nihat GÜLTEKİN - Nivîskar 96. Nihat KARADEMİR - Nivîskar 97. Nimetullah ATAL – Akademiya Bedlîsê 98. Nizamettin ELÇİ – Helbestvan Nivîskar 99. Nurullah TİMUR - PAK 100. Ömer ÖZMEN – Perwedekar 101. Ömer BARAN – Perwedekar 102. Ramazan BULUT – Aktivist 103. Ramazan KAHRAMANER – Futb.Teknik Direktör 104. Reşid DELİ - Aktivist 105. Roşan LEZGİN – Lêkolîner-Nivîskar 106. Rozerin URUCU – Rojnemewan (Paris) 107. Ruken Hatun TURHALLI – Rojnemewan 108. Rûken YEŞİLBİNGÖL - Wergêrwan 109. Selahattin GÜVENÇ – Serokê Göç-Der 110. Seid VEROJ – Lêkolîner-Nivîskar 111. Serhat YALÇIN - Perwedekar 112. Serbest Ferhan SİNDİ - Nivîskar 113. Serdem KAHRAMAN – Weşanger 114. Sıddık Sami FEROĞLU - Aktivist 115. Sıdkı ZİLAN – Parezêr 116. Suad HAYMATLOS – Nivîskar 117. Suphi ÖZGEN – HEZ-KURD 118. Sibel KORKMAZ - Wergêrwan 119. Şahin AYAZ – Nivîskar 120. Şakir EPÖZDEMİR - Nivîskar 121. Şeyhmus TURŞUK – Doktor 122. Şeyhmus AĞIRMAN - Endezyar 123. Şükrü KAHRAMAN - Perwedekar 124. Têmûrê Xelîl – Wergêrwan-Nivîskar 125. Veysi AKKUŞ - Perwedekar 126. Yaşar KARADOĞAN - Nivîskar 127. Yekta UZUNOĞLU – Doktor (Çekya) 128. Yusuf Ziya DÖĞER – Nivîskar-Sosyolog 129. Yüksel AVŞAR - Aktivist 130. Xalid SADİNİ – Nivîskar 131. Zerya DİLSOZ – Teolog 132. Qahir BATEYİ – Wergêrwan-Nivîskar TO THE PUBLIC Response from Kurdish Intellectuals to Prof. Taner Akçam ''In the interview of historian Prof. Dr. Taner Akçam with Filiz Gazi on April 20, 2021, there are opinions and determinations that many of us agree or disagree with. This is extremely common. However, Akçam uses a generalizing expression as, "In the feudal society of the 19th century, for example, in the Kurdish regions, the Kurdish aghas had the right of the first night of the married Armenians". Much has been said, whether positive or negative, true or untrue, about past relations in both the Kurdish community and the Armenian community. However, such a thing has not been heard and written. Even though Taner Akçam says "I have documents, they are mentioned in some sources", what is said is far from scientific and unconvincing, as well as incompatible with the historical and social values of both peoples. There is no such thing as claimed in the tradition of the Kurdish and Armenian societies. It is surprising and thought-provoking that Taner Akçam, who writes and publishes on these issues, wrote such a thing and made generalizations to the Kurdish and Armenian society. While there is so much injustice and grievance suffered by both peoples; While gigantic problems remain in the middle, it is not understandable that an absurd claim such as "the right of the first night" is put forward in a sensational style. This is an affront to both people. We also reject Professor Taner Akçam's condescending language and gaze. This approach is the left manifestation of Turkish official ideology. The fact that Prof. Taner Akçam goes further and disguises his subjective thoughts with scientific work is an indication of how cheap he approaches scientific and ethical values. Akçam, in addition to humiliating the Kurds and Armenians, he also violated ethical and scientific values. Prof Taner Akçam cited the book "Kurdistan and the Kurdish Question" written by M S Lazarev as source regarding his allegation. Kurdish writer Têmûrê Xelîl, who translated Lazarev's works into Kurdish, stated that Akçam's claim was fabricated and unfounded and that it was deliberately distorted far from being scientific. We condemn Taner Akçam for this false and baseless allegation and invite him to apologize to both peoples.