1950: Sinemada feminizmin öncüsü kabul edilen yönetmen Chantal Akerman Brüksel’de doğdu. Nazi kamplarından kurtarılmış Polonyalı Yahudi anne ve babanın çocuğu olan Chantal, 1975 yılında, feminist sinemanın en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilen Jeanne Dielman, 23 Ouaidu Commerce, 1080 Bruxelles filmini yaptı. Bu film, feminist sinema dili tartışmalarının başlangıcı oldu.
Chantal, 5 Ekim 2015’te yaşamına son verdi. Sözleri hayatını özeti gibiydi: “Bir yerlere ait olduğum duygusunu hiç yaşamadım. Sadece bastığım toprağı tanıdım. O bile güven verici değildi.”
Tarihte bugün yaşanan kimi önemli gelişmeler şöyle:
1841: Polonyalı yazar Eliza Orzeszkowa doğdu. Ülkesinin sosyal koşullarıyla ilgili 30 romanın yanı sıra dramalar ve uzun öyküler yazan Eliza, 1905 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilmişti. Eliza, 1910’da yaşamını yitirdi.
1971: Almanya’da 374 kadın Stern dergisine ilan verip yasa dışı kürtaj yaptıklarını söyleyerek kendilerini ihbar etti. Fransa’da 5 Nisan’da haftalık dergi Nouvel Observateur’de 343 ünlü kadın kendisini ihbar etmişti. Her iki ülkede de kürtaj yasal olarak yasak olmasına rağmen yasa dışı olarak uygulanıyordu. Almanya’da öncülüğünü gazeteci Alice Schwarzer’in yaptığı, kadınların kendilerini “ihbar etme kampanyasını” pek çok kadın grubu destekledi.
1996: 33 cezaevinde devam eden açlık grevleriyle dayanışmak için Taksim’de toplanan Emekçi Kadınlar Birliği’nden 25 kişi gözaltına alındı.
1996: Fransa’nın ilk kadın başbakanı Édith Cresson ve önceki kadın bakanlar kota için kampanya başlattı. Hazırladıkları cinsiyet eşitliği manifestosu L'express dergisinde yayınlanan siyasetçi kadınlar, kadınlar için üçte bir oranında kota talebinde bulundu.
2000: Fransa’da kadın ve erkeklerin seçim listelerinde eşit sayıda yer alması yasalaştı. Yasa, kadın örgütleri tarafından olumlu ama yetersiz bulundu.
2010: Demokratik Özgür Kadın Hareketi (DÖKH), “tecavüz kültürüne karşı başlattığı kampanya kapsamında Antalya’da eylem gerçekleştirdi.
2010: Sosyalist Feminist Kolektif’in (SFK) ilk kampanyası “Erkeklerden alacaklıyız” İstanbul Galatasaray’dan Taksim’e yapılan yürüyüşle başladı. SFK, bu kampanyayla, kadınların iş, aile, sağlık gibi hayatlarının birçok alanına nüfuz eden erkek egemen sosyal politikalar üzerinden görünmeyen emeklerinin telafisini talep ediyordu.
2018: Korotkova adıyla bilinen Ukraynalı Sovyet film yönetmeni Kira Muratova, 3 yıl önce bugün yaşamını yitirdi. Kira, 5 Kasım 1934’te Moldova’nın Soroca kentinde doğdu. Savaş döneminde genç yaşta sanatla tanışan Kira’nın filmleri, Sovyetler Birliği döneminde birçok kez sansüre maruz kaldı.
Babası 2’nci Dünya Savaşı’nda antifaşist direnişçi olarak yaşamını yitiren, annesi ise kadın doğum uzmanı olan Kira’nın filmleri Berlin, Cannes, Moskova, Roma, Venedik uluslararası film festivallerinin yanı sıra Creteil Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’nde gösterildi.
( Kaynak: JINNEWS )
